Crnogorska spoljnopoliticka aktivnost
Princ kao diplomata
"Mislim da izbor spoljnopoliticke orijentacije koji je ucinila Crna Gora, predstoji i Srbiji", izjavio je nedavno Branko Perovic, crnogorski ministar inostranih poslova. Do tada, izgleda da je Crna Gora odlucila da ne ceka skrstenih ruku.
AIM Podgorica, 25.10.1999.godine
TXT: Vijest je mnoge iznenadila - crnogorski predsjednik Milo Djukanovic, imenovao je princa Nikolu Petrovica Njegosa za diplomatskog predstavnika Crne Gore u Parizu.
Tako je ovaj 55-godisnji arhitekta, jedini direktni nasljednik cuvene crnogorske dinastije Petrovic-Njegos, a po rodjenju, francuski drzavljanin, dobio barem djelimicnu satisfakciju za deceniju predanog rada na unapredjenju, prije svega, kulturnog zivota zemlje svojih predaka.
Princ Nikola je praunuk posljednjeg crnogorskog dinasta, kralja Nikole i sin princa Mihaila, koji je u istoriji ostao zapamcen po tome sto je tokom Drugog svjetskog rata odbio ponudu italijanskih fasista da ga postave na tron njegovih predaka. Danas, lisen svih nasljednih prava na porodicne nekretnine u Crnoj Gori, sam princ Nikola zna da kaze: "Naslijedio sam moralnu bastinu mojih predaka".
Crnu Goru prvi put je posjetio kao student, tokom svog "sezdesetosmaskog perioda", krstareci Crnogorskim primorjem i zaledjem na motoru.
Sljedeci put, dosao je na poziv crnogorske drzave. Kao direktni nasljednik dinastije Petrovic, prisustvovao je prenosu mostiju svog pradjeda, kralja Nikole, njegove supruge i dvije cerke, iz San Rema, i njihovoj sahrani u jednoj cetinjskoj crkvi, oktobra 1989. godina.
Politicki promisljen i aktivan, ali prema vlastitim rijecima, lisen dinastickih ambicija, pariski arhitekta i crnogorski aristokrata u prijestonici predaka poceo je da ulaze u ono sto je smatrao najtrajnijim i najznacajnijim - u umjetnost. Vec 1990. godine, pokrenuo je Cetinjski bijenale, koji je postao jedan od najvaznijih kulturnih dogadjaja u Crnoj Gori, i to u vrijeme rata, bijede, moralne degradacije, izolacije od svijeta, rasne i nacionalne euforije i mrznje. Sa Cetinja su se u vrijeme odrzavanja Bijenala stizale antiratne poruke, a urodjenu diplomatsku vjestinu, princ je pokazao 1994. godine, kada je uspio da od UN izdejstvuje prvo izuzece od sankcija za jednu kulturnu manifestaciju na podrucju SRJ.
Bilo je to vrijeme potiskivanja svega sto je crnogorsko, pa je i crnogorski dinast bez krune, mnogima bio trn u oku. Morao je da pretrpi mnostvo zluradih i nipodastavaju}ih komentara, orkestriranih upravo iz drzavnih medija, koji su u tom periodu slijepo slijedili crnogorsku drzavnu politiku bespogovornog podrzavanja Milosevica.
Rezervistima i dobrovoljcima koji su iz Crne Gore isli da ruse Dubrovnik i Konavle je porucivao: "Mi tamo nemamo sta da osvojimo. Nemojte blatiti istoriju Crne Gore. Istinska hrabrost je boriti se protiv rata."
Nije ucutao ni tokom rata na Kosovu. Stavise, jedno vrijeme je bio u Crnoj Gori, gdje se sa svojom suprugom angazovao da pomogne prognanim Albancima sa Kosova. Shvatao je opasnosti koje su se nadvile nad Crnom Gorom, i porucivao: "Najveci uzas bi bio vidjeti Crnogorce da se ubijaju izmedju sebe."
Potez predsjednika Djukanovica nije, medjutim, samo cin zakasnjelog priznanja princu Petrovicu. To je i jos jedan u nizu samostalnih koraka koje Crna Gora pokusava da napravi na medjunarodnom diplomatskom planu, bez uticaja i ingerencija zvanicnog Beograda. U toj diplomatskoj aktivnosti manje federalne republike, vec duze vrijeme prednjaci sam Djukanovic. Njegovi mnogobrojni znacajni susreti na najvisem nivou po evropskim prijestonicama su i pokazatelj da crnogorske interese u inostranstvu - nema ko da zastupa.
Podaci su neumitni. Od 95 sefova diplomatsko - konzularnih predstavnistava SR Jugoslavije u inostranstvu, samo ih je 12 iz Crne Gore. Uz saglasnost Crne Gore postavljen je ambasador u Venecueli (Slavko Sukovic), u Norve{koj (Janko Radulovic), u Argentini (Gojko Celebic), Ukrajini (Gojko Dapcevic), Japanu (Radoslav Bulajic). Tako je bilo i sa sada vec bivsim ambasadorom u Rimu, Miodragom Lekicem.
U jugoslovenskim ambasadama u Bjelorusiji (Nikola Pejakovic), Keniji (Vlado Drljevic), Gvineji (Slobodan Rakovic), Sjevernoj Koreji (Ljubomir Djukic), i stalnoj misiji UN u Njujorku (Branislav Srdanovic), nalaze se crnogorski kadrovi koji politicki otvoreno stoje na pozicijama politicke opcije Momira Bulatovica, dakle - Slobodana Milosevica.
Pored toga, savezna Vlada finansijski uopste ne participira u spoljnopoliticke aktivnosti Crne Gore. Sav prihod od konzularnih taksi i drugih prihoda iz jugoslovenske diplomatske mreze, ide u saveznu kasu. Prema podacima koje je nedavno iznio crnogorski ministar inostranih poslova, Branko Perovic, ta sredstva su prilicno znacajna. Samo u evropskim zemljama je tokom prosle godine izdato oko 100 hiljada jugoslovenskih pasosa. Pasos izdat u inostranstvu kosta 700 njemackih maraka, tako da se lako dolazi do cifre od 70.000.000 njemakih maraka od kojih Crna Gora nema ni centa.
Crna Gora sada najavljuje i sirenje sopstvene mreze predstavnistava po svijetu. Najprije - aktiviranje trgovinskih misija u Vasingtonu i Ljubljani. Za sefa americke vec je imenovan bivsi ambasador David Dasic, a slovenacke nekadasnji crnogorski ministar inostranih poslova, Branko Lukovac. Ovih dana, otvara se crnogorska kancelarija u Briselu, gdje bi, prema najavama, trebalo da ode sadasnja Peroviceva pomocnica, Slavica Milacic. Jos nije sasvim izvjesno da li ce doskorasnji generalni jugoslovenski konzul u Bariju, inace crnogorski kadar, Ljubisa Perovic, ostati u istom gradu kao diplomatski predstavnik Crne Gore, ili ce takvu misiju obavljati u Rimu.
Prema crnogorskom ministru inostranih poslova, Crnu Goru I Srbiju na diplomatskom planu je razdvojio i udaljio razlicit pristup u medjunarodnom nastupu i zastupanju interesa. Rijec je, naravno, samo o refleksiji ukupne krize u odnosima izmedju zvanicnog Beograda i Podgorice. "Mislim da izbor spoljnopoliticke orijentacije koji je ucinila Crna Gora, predstoji i Srbiji", tvrdi crnogorski ministar inostranih poslova.
Do tada, izgleda da je Crna Gora odlucila da ne ceka skrstenih ruku.