Srpska opozicija i Crna Gora

***Srpska opozicija i Crna Gora

Od Slobe do Djindica i natrag

Crnu Goru je najlakse drzati u pokornosti ako zivi u iliziji da je ravnopravna, i zbog necega osobito vazna. Milosevic to vise ne moze. U red da preuzme njegovu palu zastavu stala je glavnina srpskih opozicionih snaga

AIM Podgorica 30.09.1999. godine

TXT: "Idite na Kosovo" ponovile su srpske opozicione mase srpskoj policiji i ove rede staru preporuku, kad je krenula da prebira njihova rebra. To ukazuje na jedan do strateskih pravaca s kojeg glavnina srpskih opozicionih snaga, krece na Milosevica. Prosto: srpskom narodu definitivno treba otvoriti oci pa da bistro vidi kako njihov vodja nije uspjesno obavio postavljeni zadatak, i kako je ideja sirenja srpskih granica, zahvaljujuci njegovoj losoj taktici - propala. Srpska opoziciona misao, jednovremeno, stavila je sebi u dug da spasi sto se spasiti moze: SRJ. " Ako Milosevic, ostane na vlasti on ce otjerati Crnu Goru" - odjekuje s mitinga glas opomene Zorana Djindica. Pobjeda Sveza za promjene, prirodno, znacila bi, po njemu, i opstanak zabljacke zajednice.

I pored evidentnih medusobnih razlika na domacem terenu, ne moze se reci da lider Srpskog pokreta obnove, Vuk Draskovic, zaostaje za Djindicem u pruzanju doprinosa za ocuvanje drzavnog zajednistva. O tome svjedoci Draskoviceva izjava da je, kao potpredsjednik savezne vlade kisnog minulog aprila ustuknula Miloseviceva zamisao da polomi Crnu Goru. Tako bar on svjedoci.

Kandidati za vlast u Beogradu imaju jednu razvojnu trasu: kad je imalo smisla braniti Jugoslaviju od Milosevica, najuticajniji srpski opozicioni lideri su se trkali s njim ko ce je bolje srusiti i na njenom pepelu saciniti Veliku Srbiju; kada je doslo doba da se SRJ- osovina te propale ideje - mirno demontira, srpska opozicija se opet nadgoranjava s Milosevicem kako ce je, bolje no on, ocuvati. Iz tog duhovnog izvorista citavu minulu deceniju proistice i priroda odnosa, izmedu poitickih snaga u Srbiji i Crnoj Gori.

Ko krene uzvodno, lako ce vidjeti: nikada, i ni u jednom periodu, nije bilo ozbiljne saradnje izmedu opozicionih partija u dvije republike. Naoko moze da zavara: crnogorska demokratska opozicija okupljena u Savez reformskih snaga, pruzila je punu podrsku demonstracijama 9. marta '91. u Beogradu. Bila je to neka vrsta 'kreativne iluzije", varljive nade, da ce padom Milosevica, srpskom nacionalnom pokretu splasnuti energija da krene u tek zapocete ratove. Niti je Milosevic pao niti je Srbija proizvela alternativu - ni prema drugima, a kamoli Crnoj Gori.

Crnogorski liberali su predvodili demonstracije povodom hapsenja i prmelacivanja Vuka Draskovica. Bio je to moralni gest, ali nije bilo nade da moze podstaci dijalog o drukcijem drzavnom statusu Crne Gore i Srbije. To se jos razgovijetnije vidjelo, docnije, u doba Narodne sloge i velike bune u Beogradu poslije kradje lokalnih izbora, devedest seste godine.
Bilo je dovoljno da iz vladajucih crnogorskih krugova (od Marovica I Djukanovica) stigne mig podrske pa da, srpski opozicioni predvodnici pokazu do cije im je ruke vise stalo. Nista im nije smetalo sto je tada jedinstvena Demokratska partija socijalista u Crnoj Gori bila polomila svoje protivnike jednako njezno kao Milosevic svoje.

Ostalo je padalo prirodno, kao kisa. Posto je Bulatovic ostao uz Milosevica srpska opozicija zaradila je Djukanovica. Prigrlio je i on nju.
Na crnogorskim se reformskim dvorima evo ne pretrze: tesko je predsjedniku Djukanovicu, sve i da mu se nece, odbiti milosrdni zadatak da bude nadzornik nestasne opozicione celjadi zemlje Srbije. I svi su, cak i negdasnji vojvodanski opozicioni samotnjak, Nenad Canak, odusevljeni sto je Djukanovicu pri srcu - zajednica. I, svi su, ti opozicioni entuzijasti, cak i Vesna Pesic, doskorasnja predsjednica Gradjanskog saveza Srbije, spremni da posvjedoce kako je kljucni problem Milosevic i kako ce, kad on ode, ustavno ustorjstvo SRJ postati nevazna prica.

I nezvisni intelektualci, najradikalniji krticari Milosevicevog rezima, kad je u ptanju sudbina zabljackog drzavnog zajednistva govore jednim glasom: nece se oni tuci ako Crna Gora obrne ka samostalnosti, ali to smatraju losim, iznudenim rjesenjem. Mnogo bi bilo zdravije, racunaju i oni, ako
crnogorska vast, u ovom odsudnom casu, odradi ulogu isturenog poligona za rusenje Milosevica. U tom smislu, cak je i platforma crnogorske vlade o preuredenju odnosa u SRJ, u opozicionom Beogradu gluho odjeknula.

Samo, na jedno pitanje tu odgovora nema: zar nije grijeh, podijeljenu, bespomocnu Crnu Goru gurati u namirivanje komsijskih racuna, kad ona iz njih moze izaci jedino odrubljene glave? Danas Crna Gora, da bi
elemntarno zastitila svoj interes, mora izlaziti, i redovno izlazi, izvan okvira ustva SRJ. Taj haos uvijek moze posluziti Milosevicu da, pod firmom zasite ustavnosti zakonitosti i ostalih drzavnih blagodeti, zapali oganj. Pod okriljem te magle najlakse moze dici na noge junacke svoje sljedbenistvo u Crnoj Gori da brani ucviljeno " jugoslovenstvo".

O perspektivama Crne Gore, ako posluzi kao sredstvo za uspostavljanje postmilosevicevske Srbije, moze se bar ponesto naslutiti po nacinu na koji je Milosevic obavljao poslove. Nikad on za svoje neposredne saveznike iz Crne Gore nije uzimao stranke koje su otvoreno iskazivale prpravnost da sluze stvari srpstva i otadzbine. Nikad, ni u vrijeme najveceg otadzbinskog zanosa, Narodna stranka nije mogla preoteti Milosevica Demokratskoj partiji socijalista. Milosevic je znao: Crna Gora se moze drzati u pokornosti jedino ako zivi u iliziji da je ravnopravna, i zbog necega osobito vazna. . DPS je za tu radnju bio najpodesniji.

Sada je na mrtvoj strazi Socijalisticka narodna partija. Obilje negdasnjih srpskih stranaka u sitnim apoenima ubacene su u dzep Momiru
Bulatovicu, toj posljednjoj nadi Slobodana Milosevica da moze odrzati
kontrolu nad Crnom Gorom. Tu se srpski vodja preracunao. Kraj je iluzije, da je moguca ravnopravnost Crne Gore pod Milosevicem. Ali, ne i kraj iluzije kao takve.

Srpska opozicija s crnogorskim vlastima gradi novi privid: dovoljno je samo da on ode. Najveci je paradoks u cijeloj prici sto su stvari sa Crnom Grom toliko ocigledne: ako je neko ne moze prihvatiti kao samostalnu drzavu, kako je tek moze primiti za ravnopravnog clana zajednice. Nema vise vremena za laganje: svi srpski rezimi u posljednjih stopdeset godina vidjeli su u Crnoj Gori samo srpsku privinciju. A, da opozicija u Beogradu zaista hoce partnera na jugu, smjesta bi trazila suverenitet Srbije.

Ovako, ona nastavlja znanom stazom: dize palu zastavu Slobodana Milosevica. On je od Crne Gore, svih ovih godina, trazio jedno - da bude ratna kota. Cijenu znamo. Opozicija takode ima samo jedan prohtjev - da Crna Gora bude poluga njene borbe protiv Milosevica. O svom trosku, razumije se.

                                                        # Esad KOCAN (AIM)