DANI CRVENOG KRSTA/KRIZA U BiH

Godisnjica najstarije humanitarne organizacije

Nepostojanje jedinstvene leksike na tlu BiH nije jedini razlog sto se u nasoj drzavi jedinstveno ne obiljezava sedmica medjunarodnog dana Crvenog krsta x Razlog je nepostojanje jedinstvene nacionalne-drzavne organizacije

SARAJEVO, 14.05.98. Od 8. do 14. maja u cijelom svijetu se obiljezava nedjelja-sedmica-tjedan, kako kome drago, postojanja Crvenog krsta/kriza, najstarije medjunarodne humanitarne organizacije u svijetu. Iako su opstinske organizacije i aktivisti Crvenog krsta/kriza i Crvenog polumjeseca u Bosni i Hercegovini takodje obiljezili Svjetski dan CK i CP, obiljezavanje tih datuma tece nesto skromnije.

Oni koji su tokom perioda izmedju 8. i 14. maja pojacali aktivnosti uz moto "Poziv za pomoc se nastavlja" cine to, zapravo, u "razlicitom periodu". Dok jedni obiljezavaju Nedjelju Crvenog kriza drugi - Nedelju Crvenog krsta, treci Tjedan, cetvrti samo Sedmicu. Neki su nasli kompromis pa kazu da traju Dani Crvenog krsta-kriza i Crvenog polumjeseca. A problem je mnogo vise nego jezicki-leksicki. Mnogo je dublji. Potice u stvari od nepostojanja jedinstvene organizacije na podrucju jedinstvene, medjunarodno priznate drzave Bosne i Hercegovine.

Ali, prije bilo kakvog pojasnjenja potrebno je reci i neke cinjenice. U Bosni i Hercegovini su tokom rata mnogi aktivisti-djelatnici Crvenog krsta/kriza bili izuzetno aktivni. Djelatnosti su provodjene uz koordinaciju prakticno tri ratna predsjednistva CK i to za podrucje koje je tretirano "pod kontrolom Armije BiH", zatim drugi dio, takodje na podrucju sadasnje Federacije, ali koji je djelovao u tadasnjem dijelu - Herceg Bosni i napokon treci - Crveni krst sa podrucjem djelovanja u Republici Srpskoj. Svaka organizacija je djelovala u skladu sa vlastitim aktima. Najvise pretenzija, ali i nada za dobijanje statusa pravnog nasljednika odnosno statusa jedinstvene BH organizacije imalo je Ratno predsjednistvo CK BiH, odnosno predsjednistvo bivse republicke organizacije koja je djelovala u sklopu bivse drzavne, jugoslovenske organizacije. Iako niko ne moze poreci zasluge za niz aktivnosti ovoj organizaciji, pa ni cinjenicu da je okupila aktiviste svih nacija, buduci da je ostala bez "polja djelovanja" odnosno baze, ta organizacije vise nema svojstvo pravnog lica, niti je medjunarodno priznat subjekt.

Organizacija Crvenog krsta/kriza Bosne i Hercegovine prakticno prozivljava sudbinu drzave Bosne i Hercegovine. Najprije se formiraju entitetske organizacije od kojih se ocekuje da djeluju svaka za svoje podrucje, a potom da se objedine i tek tada budu priznate kao jedinstvena drzavna organizacija, clanica Medjunarodnog komiteta i Medjunarodne federacije organizacija Crvenog krsta/kriza i Crvenog polumjeseca. U oktobru 1997. godine odrzana je konstituirajuca sjednica Skupstine Crvenog krsta/kriza Federacije BiH. Organizacija Crvenog krsta u RS je nastavila svoj rad. Ali je potreba za jedinstvenom organizacijom ocigledna. Novoizabrani generalni sekretar federalne organizacije, Marinko Simunovic, o tome kaze:

• Danas u trecoj godini mira pozivi za pomoc su glasniji nego ikada. Mada svjetska zajednica provodi znacajne dugorocne projekte pomoci, mnogim je ljudima ta pomoc potrebna odmah.

Prim. dr Sadzida Rasidagic, predsjednica CK FBiH, istice da, kako tokom rata, tako i od prvog dana formiranja federalne organizacije Crvenog krsta ne izostaje pomoc i podrska medjunarodne organizacije (Komiteta i Federacije-op.aut.) Ipak ne porice istinsku zelju da BH organizacija postane sto prije clanica tih medjunarodnih asocijacija, a to moze samo uspostavom jedinstvene organizacije, kako bi i njihova pomoc bila efikasnija.

• Preduvjete za ustroj ili renoviranje Crvenog kriza u prostoru BiH te priznanje, moguce je ispuniti jedino prateci kontinuitet zbivanja na ustroju ostalih struktura, govori Marinko Simunovic.

• Kontinuitet rada na lokalnim razinama je neosporan. Zajednickim naporima i dodatnim trudom svih cimbenika moze se doci do kompromisa oko definiranja osnove za ustroj Nacionalnog drustva Crvenog kriza BiH koji moze primiti izazove koje pred tu instituciju pruza novo demokratsko drustvo okrenuto pozitivnim kretanjima, a kao organizacije cije ce stvaranje predstavljati novu snagu i mogucnost za prihvat donacija i provedbu programa sukladno potrebama na prostorima BiH. Simunovic takodje istice da u Bosni i Hercegovini institucionalno nije prije rata postojalo Nacionalno drustvo, nego je republicka organizacija djelovala u sklopu Crvenog krsta/kriza bivse Jugoslavije.

• Ljudski, infrastrukturni i materijalni potencijali mogu biti dobra osnova da se nova struktura Nacionalnog drustva napravi na modernim osnovama, te da se djelovanje centralnih i entitetskih cjelina osjeti na cijelom prostoru BiH, smatra Simunovic.

Niti Simunovic niti bilo ko drugi ne poricu sadasnje djelovanje aktivista Crvenog krsta/kriza. Tokom zimskih mjeseci vise od 200 hiljada ljudi je primilo pomoc u hrani i odjeci. Oko stotinu hiljada porodica ce primiti pomoc kroz program raspodjele sjemena za proljece. Svakog je mjeseca oko 130 hiljada ljudi obuhvaceno programom ishrane koji provodi Crveni krst/kriz, uz pomoc nacionalnih drustva Njemacke, Austrije, Amerike...U Crvenom krizu Federacije je organizirana sluzba trazenja, a nisu ugasene ni aktivnosti na obuci iz prve pomoci, regrutovanju dobrovoljnih davalaca krvi, kampanji javnog zdravstva, programi kucne njege koji obuhvataju oko 13 hiljada starih i iznemoglih, kao i niz drugih tradicionalnih aktivnosti ove humanitarne organizacije.

Zbog svega toga je nedavno Daniel Prewit, sef delegacije Medjunarodne federacije drustava CK i CP u BiH, ne bez ponosa rekao: "Ono sto ovdje zaista vidimo je da je Pokret (Crvenog krsta/kriza) na djelu i to primjenjujuci temeljna nacela te organizacije." Sef Delegacije MKCK za BiH, Peter Stocker, pak smatra da je moguce najbolnija stvar sukoba na tlu BiH to "dok vecina ljudi izgradjuje svoje zivote i nada se boljoj buducnosti, hiljade porodica je jos u tuzi i ne mogu da zaborave proslost zbog potrage za nestalim." Stocker je misljenja da je to moguci izvor sukoba i u narednim godinama. Medju aktinostima MKCK je jedna od najbitnijih - uklanjanje mina. Procijenjeno je, naime, da bi upravo organizoranim aktivnostima bilo moguce smanjiti broj zrtava znatno ispod 750 hiljada, koliko je moguce ocekivati prema nekim proracunima.

Sve te aktivnosti ce, naravno, biti lakse provodive kroz jedinstvenu organizaciju, za sto treba vremena. U medjuvremenu, kako stize poruka iz Federalnog crvenog krsta/kriza - "poziv za pomoc se nastavlja". Sada vec kroz nesto izmijenjeno djelovanje. Putem sredstava informiranja je upucen apel uz moto "Jucer, danas, sutra sa nama" i stampane "iskaznice" na kojima eventualni donatori treba da naznace na koji nacin zele pomoci Crvenom krstu, odnosno onima kojima pomaze ta organizacija. To mogu uciniti novcanim donacijama, darivanjem krvi, pomazuci starim i iznemoglim ili uopce radom u Crvenom krstu/krizu. Naravno u skladu sa sedam temeljnih nacela: Humanost, Nepristrasnost, Neutralnost, Neovisnost, Dobrovoljnost, Jedinstvo i Univerazalnost.

Jer, bez obzira da li postoji jedinstvena nacionalna - drzavna organizacija, pomoc mora ici dalje. Tim vise sto u Bosni i Hercegovini, zemlji napacenoj ratom, jos uvijek hiljade ljudi treba pomoc.

Amina AHMETASEVIC (AIM, SARAJEVO)