SUJETE BEZ POKRICA

Kroki-portreti lidera politickih partija u RS

Banjaluka, 19. novembar 1997. (AIM)

Politicke partije i stranke u Republici Srpskoj su liderske tako da se o strankama i partijama uslovno moze govoriti kao o demokratskim. Kroki-portreti lidera najbolje objasnjavaju njihovu fizionomiju i znacaj.

O ALeksi Buhi ne mozemo govoriti kao o lideru Srpske demokratske stranke (sz). Buha je samo predsjednik njenog Predsjednistva i njega je na to mjesto birao Glavni odbor stranke. Predsjednika stranke inace bira Skupstina. Ali kada je vec tu i kad oponasa i obnasa ulogu sefa stranke, onda valja reci da je Aleksa Buha covjek koji se zaista ne mijesa u svoj posao. To je pokazao kao ministar inostranih poslova RS, a sad i kao uslovno receno, lider ove stranke. U javnim nastupima je rigidan i apsolutno nezanimljiv (takav je i inace), bez smisla za humor, kao da je "stancan" u nekoj od trecerazrednih politickih skola bivseg sistema. Kao takav, posigurno, ne bi mogao zavrsiti cuvenu kumrovecku skolu, bez obzira sto bi mu bivsi predavac te skole Miodrag Zivanovic, mozda kolegijalno progledao kroz prste.

Socijalistickom partijom upravlja dvojac Zivko Radisic i Nebojsa Radmanovic. Kormilar, odnosno navigator, je u stonom Beogradu. Radisic je, izvjesno je, cestit covjek, ali covjek krute partijske discipline - dakle disciplinovan i nekreativan. U ovom dvojcu on je motorna snaga, iako je po godinama stariji od Radmanovica. Nebojsa Radmanovic je covjek kamernih politickih mogucnosti, klasicni kadrovik iz bivseg sistema. Upotrebljiv u jednoj savrsenoj organizaciji gdje je sve unaprijed poznato. Za razliku od njega, Zivko Radisic je shvatio i zna da vise nista nije isto. Ova partija se u RS i dalje hrani Slobodanom Milosevicem, pa je kao takvoj njena buducnost neizvjesna.

Lider srpskih radikala Nikola Poplasen izrazito je inteligentan politicar. Zbunjuje njegova skoro ropska odanost njegovom sefu u Beogradu Vojislavu Seselju. Kao da je necim uslovljen. Inace bi se, bez obzira slagali se sa njegovom politickom platformom ili ne, na njega moralo ozbiljno racunati.

Jedan od najkontroverznijih licnosti i lidera je Predrag Lazarevic, predsjednik Srpske stranke Krajine i Posavine. Kao clan politickog savjeta Srpske demokratske stranke bio je strasno blizak Radovanu Karadzicu, a docnije je usao u Srpsku radikalnu stranku postavsi veoma blizak Vojislavu Seselju. Trenutno je na bliskom odstojanju sa Biljanom Plavsic. Kad se o njemu govori, moze se povuci paralela sa Dobricom Cosicem, za koga je neko veoma inteligentno rekao da je zarobljenik svojih knjiga. Za Lazarevica bi se moglo reci da je zarobljenik svojih snova (a snovi su opasni kad se ne ispune). Obojica su htjeli da postanu tate srpskog naroda. Cosic apsolutno citavog naroda, a Lazarevic ovdje u Krajini. Cosic je jedno vrijeme i obnasao ulogu tate dok nije razbastinio djecu, a Lazarevicu to jos nije uspjelo. Inace, Lazarevic je vjesto izbjegao da u imenu stranke ima pridjev demokratska, jer on u demokratiju i ne vjeruje, sto je savrseno jasno iz svih postupaka njegove stranke. A stranka - to je Predrag Lazarevic.

Relativno nova stranka na politickim nebesima RS je Srpski narodni savez - Biljana Plavsic. Dakle, sve je jasno - Biljana Plavsic. Sve ostalo i nije vrijedno pomena. Drugi covjek stranke ili Saveza je Ostoja Knezevic, trecepozivac bivseg Saveza komunista i petopozivac Srpske demokratske stranke. Covjek bez politickog stava i za njega se u krugovima stranke zna reci da vijek moze pored njega minuti dok on sam donese politicku odluku.

Ovaj Savez ce mozda biti hit na vanrednim politickim izborima, ali se u iole ozbiljnijim politickim kalkulacijama vjeruje da ce plesati samo jedno ljeto.

Lider Demokratskog patriotskog bloka Predrag Radic je izuzetno nepreduzimljiv politicar. U stanju je da najizglednije situacije u kojima briljira okrene protiv sebe. Istrajava zahvaljujuci odanosti njemu nekolicine najblizih ljudi, ali zaprepascujuce brzo trosi svoj nekada jako veliki politicki kapital. To se dovodi u vezu s tim da se ovaj politicar veoma dobrih politickih procjena veze uz pogresne stranke i njihove lidere. U politiku je unio licne simpatije i reaguje emotivno i sujetno te mu kao takvom ne predvidjamo blistavu politicku karijeru.

Nikola Spiric, Demokratska stranka za Banjaluku i Krajinu, je covjek koji gleda svoja posla. Ukoliko lose procjeni, veoma brzo ce svoj politicki voz prebaciti na novi kolosjek. Vrstan skretnicar. Nema greske. Ostace u politici vise kao egzotican zacin, nego kao glavno jelo.

I najzad, ali ne na kraju, Milorad Dodik, predsjednik Stranke nezavisnih socijaldemokrata. Ova stranka je uistinu jedina stranka u RS koja nije liderska. Uz Dodika, tu su Dokic, Bastinac, Mitrovic, Simic, Kragulj... Glasacko tijelo stranke je Lijevce polje. Zanimljivo, jedina stranka sa potpuno urbanim performansima, bez epskih jaukanja, za koju glasa selo, sto dokazuje, na zalost, a mozda i na srecu, da je najurbanije podrucje RS Lijevce polje. Klasican srpski paradoks!

Stranka nezavisnih socijaldemokrata je stranka Srba - Evropljana za razliku od ostalih srpskih stranaka koje su jos duboko na Balkanu, ali ne bilo kojem Balkanu, nego onome koji je zapreten u tamu vijekova i otomanske je provinijencije.

Nikola N. Guzijan