PODRSKA DEMOKRATIJI, ILI VRACANJE DUGA

Bosanski Srbi i beogradski mitinzi

Osuda drzavnog i politickog rukovodstva Srbije, koju je izrekla predsjednik Republike Srpske dr Biljana Plavsic, ne bi se mogla uzeti kao podrska demokratiji. U kontekstu ukupnih dogadjanja i rasporeda ideoloskih snaga ona je, prije svega, podrska opoziciji koja treba da raskrsti sa gradjanskom opcijom i vrati Srbiju u vode nacionalizma.

Banjaluka, 27.decembra (AIM)

Miting "Za Srbiju", koji je Socijalisticka partija Srbije organizovala 24.decembra u Beogradu kao odgovor na protestna okupljanja koalicije "Zajedno", dobio je svoj neobican eho zapadno od Drine. Povodom beogradskih dogadjanja, odmah sutradan, predsjednik Republike Srpske dr Biljana Plavsic odrzala je u Banjaluci konferenciju za stampu na kojoj je osudila politiku predsjednika Srbije Slobodana Milisevica, rijecima:"U Srbiji je ugrozena demokratija i to Srbi ne mogu da podnesu. Narodu, koji u svom iskonskom bicu nosi osjecaj za demokratiju, postalo je nepodnosljivo da zivi pod rezimom koji nema veze sa demokratijom".

Predsjednica nije propustila da ponovi ono sto je vec rekla prilikom ranije javne podrske studentskom protestu: "Kao profesor univerziteta, da sam se nasla u Beogradu, bila bih medju studentima. Ne samo iz solidarnosrti, vec i zbog toga sto su to intelektualci koji ne zele da Srbija i srpski narod, koji su demokratski opredijeljeni, nose etiketu totalitarnog rezima". Podvlaceci da bi "svakoj vlasti trebalo da bude jasno da ljudi ne izlaze na ulice iz besa ili ideologije", predsjednica se predstavila kao demokrata kakvog narod na ovim prostorima moze samo pozeljeti.

Za osudu srbijanskog rukovodstva Biljana Plavsic je iznijela i argumente koji se ticu Srba u RS, navodeci da je Skupstina Srbije mnogo puta odbila da raspravlja o situaciji u RS, kada je srpski narod bio ugrozen. Opasna indiferentnost srbijanskog rukovodstva prema svom narodu, koja se pokazuje i na ignorisanju onoga sto se desava na ulicama Beograda, po rijecima Plavsiceve, nagovjestava nastavak nemilih dogadjaja u Srbiji.

Izjava predsjednika bosanskih Srba nije iznenadila poznavaoce njenog lika i djela u Republici Srpskoj, ali je zbunila clanstvo vladajuce Srpske demokratske stranke, koje je naviklo da slusa osude Milosevica, ali ne i podrsku opziciji koju vezuje iskljucivo za Vuka Draskovica i Vesnu Pesic. Osim toga, za ukupnu javnost cinicno zvuci da podrsku srbijanskoj opoziciji daju oni koji su vlastitu opoziciju u toku izborne kampanje rastjerivali bombama, pendrecima i fizicki zlostavljali njeno clanstvo i da Milosevica osudjuju oni koji su vlastitu opoziciju nazivali petom kolonom i izdajnicima. Gospodja Plavsic nije nikada podrzala opoziciji u Republici Srpskoj i priznala joj pravo na demokratsko organizovanje i slobodu djelovanja. Nikada predsjednica nije nasla za potrebno ni da sa predstavnicima opozicije razgovara, a kamoli da im ponudi participaciju u vlasti. Naprotiv, sve ono sto su celnici srbijanskih socijalista pogrdno rekli za svoju opoziciju, nazivajuci je placenickom, petokolonaskom i izdajnickom, govorila je ne tako davno i Biljana Plavsic za opozicioni koalicioni blok partija lijeve orijentacije u Republici Srpskoj. Potpuno ista retorika dva rezima koji se razlicito predstavljaju, potvrdjuje njihovu spremnost da, zavisno od potrebe, za svoje politicke ciljeve koriste sva, pa i necasna, sredstva. Osuda drzavnog i politickog rukovodstva Srbije ne bi se zbog toga mogla uzeti kao podrska demokratiji. U kontekstu ukupnih dogadjanja i rasporeda ideoloskih snaga ona je, sasvim sigurno, podrska opoziciji koja treba da raskrsti sa gradjanskom opcijom i vrati Srbiju u vode nacionalizma.

Jedan poseban razlog obavezivao je Biljanu Plavsic da pozuri sa podrskom nezvanicnom Beogradu. Bila je to obaveza da se Zoranu Djindjicu vrati dug za razumijevanje koje je, dolazeci na Pale u godinama rata, pokazao za borbu srpskog naroda u Bosni i otvorenu podrsku politici SDS koju je dao prisustvom na glavnom promotivnom mitingu SDS u Banjaluci pred same izbore, ostavsi tako jedini lider iz sadasnje koalicije "Zajedno" koji je podrzao rukovodstvo bosanskih Srba. To politicko hazarderstvo pretvoreno u kredit, mnogima u to vrijeme nejasno, Djindjicu se sada vraca, ali nije sasvim sigurno da mu je taj kredit vise potreban i da ce od ulozenog imati neke koristi. Prije bi se moglo reci da bi mu podrska paljanskog rezima sa mnogim hipotekama koje su ga dugorocno iskompromitovale, mogla nanijeti samo stetu.

Ipak, stice se utisak da predsjednica nije zurila samo zbog toga da se oduzi Djindjicu, nego i zbog toga da iskoristi priliku i jos jednom baci rukavicu u lice svom ideoloskom protivniku sa Dedinja i stavi mu do znanja da je proslo vrijeme njegovog odlucivanja o Srbima zapadno od Drine. Svoje misljenje o njegovoj nepotrebnoj posrednickoj ulozi u rjesavanju bosanskog ratnog sukoba i ignorantskom odnosu prema RS ona je otvoreno i javno iznosila vise puta. Dogadjaji u Srbiji danas su joj posluzili kao argument da pokaze da je Milosevic osioni diktator sa kojim nije moguce razgovarati.

Precutna podrska opoziciji izazvala je zbunjenost i nedoumice kod domace javnosti. I politicki diletanti pitaju se kako to da predsjednik drzave danas podrzava Vuka Draskovica, koji se do juce predstavljao kao najveci izdajnik i neprijatelj bosanskih Srba. Draskoviceve izjave o genocidnoj i zlocinackoj politici paljanskog rukovodstva, zbog cega ce on doci u Sarajevo da klekne pred vjecnu vatru i moli za oprost grijeha, ovdje su do juce ponavljane kao primjer srpske izdaje. Vecini nacionalisticki raspolozenih Srba u SDS Milosevic je bio mnogo blizi od Draskovica i Vesne Pesic pa im nece biti jasno kakav to novi kurs zauzima njihovo rukovodstvo.

Od zbunjenosti clanstva vladajuca stranka nece imati velike politicke stete. Politicka javnost, pogotovo ona naklonjena SDS, ne drzi mnogo do izjava politickog i drzavnog rukovodstva. Za nju su one i dalje neobavezujuce i u funkciji nacionalnih interesa ciji je jedini tumac i zastitnik SDS.

Najvise koristi od oglasavanja predsjednika Biljane Plavsic mogla bi imati opozicija u Republici Srpskoj. Osuda Milosevica i podrska opoziciji znacice sutra u Republici Srpskoj osudu slicnih nedemokratskih metoda vlasti i podrsku opoziciji ako dodje u situaciju da svoja prava ostvaruje na ulici. Mozda Biljana Plavsic nije bila ni svjesna tezine svojih rijeci, ali one bi sutra mogle biti opasan bumerang.

Slobodan Milosevic, ma koliko mislio da je zasluzan za ono sto su bosnski Srbi dobili Dejtonskim sporazumom, polako gubi naklonjenost pristalica u redovima Socijalisticke partije RS. Za svoj katastrofalan izborni poraz oni danas optuzuju jedino Milosevica, smatrajuci da ih je upotrijebio kao demokratski dekor i od njihovog zrtvovanja pravio licni politicki profit za medjunarodnu upotrebu. Kao poslednji u nizu dokaza navodi se prisustvo Nikole Sajinovica, uticajnog covjeka Socijalisticke partije Srbije, na svecanosti polaganja kamena temeljca za srpsko Sarajevo. Perfidni hod po zici i igranje na dve strane surovo se osvetilo Milosevicu. U Republici Srpskoj je izgubio povjerenje socijalista i po svoj prilici pokopao njihove nade za uspjeh na lokalnim izborima, a od paljanskog rukovodstva dobio jos jedan udarac u ledja.

U svakom slucaju, mitinzi u Beogradu su izbili ugaoni kamen nestabilne gradjevine u kojoj se topi jedna harizma. Njen pad mogao bi izazvati tektonske poremecaje sa obje strane Drine.

(AIM) Branko Peric