SEZONA NJIHOVOG NEZADOVOLJSTVA

Strajk novinara i lekara

Drzava u kojoj istovremeno strajkaju novinari i ljekari mora biti tesko bolesna ili , bar, nagluha, zapisao je novinarski kolega , Mitja Mersol, i to sa mnogo razloga i uz jednu manju ispravku - kad je u Sloveniji zapoceo strajk ljudi u bijelom, ljekara, saopsteno je da je prestao strajk novinara RTV Slovenija, nacionalnog radija i televizije. Zbog strajka novinara javnost se nije mnogo ljutila, jer postoje brojne dobro gledane privatne RTV stanice, posto su i brojni ljekari koji imaju privatnu praksu clanovi istog sindikata, kao i oni u redovnom radnom odnosu, alternative pacijentima, za razliku opd TV gledalaca nema. Oba pomenuta strajka bila su prava - nije se radilo , bolje receno novinari su emitovali program, ali bez autorskih priloga i emisija, uz objavljivanje najvaznijih agencijskih vijesti, ljekari takodje obecavaju da ce strajkati dok se ne ispune svi njihovi zahtjevi, obezbjedjujuci najneophodniju zdravstvenu pomoc hitnim slucajevima i teskim bolesnicima koji ne mogu prezivjeti bez stalne ljekarske njege. Na pojedinim klinikama, kao sto su ginekoloska, radice se prakticno normalno, odnosno - ljekari nece da ostete pacijente, za sta je kriv Hipokrat, ali im je dosta da slusaju prazna obecanja od strane vlade i ministarstva za zdravstvo, koja nikada nisu bila isunjena. Drugim rijecima, nakon "strajka upozorenja" , koji su ljekari odrzali u decembru, uz nepodjeljenu podrsku javnosi, dobili su puno obecanja o popravljanju materijalnog polozaja i apela da ne zaborave na ljekarsku etiku. Ljekari nisu zaboravili na etiku, ali je vlada zaboravila na obecanja i sada je ljekarima dojadilo da rade na eticki pogon. Valja i zivjeti,a zivi se od para.

Ljekari ( kao i novinari nacionalne RTV kuce) jednostavno traze plate kakve zasluzuju - novinari u skladu sa potpisanim kolektivnim ugovorom, ljekari u skladu sa statusom i odgovornoscu koje imaju. Novinari su zahtjevali da najniza novinarska plata bude oko 50 000 tolara ( manje od 6oo DEM), ljekari danas imaju plate izmedju 80 000 tolara (ljekar opste prakse sa svim potrebnim licencama za samostalan rad) i 90 000 tolara, koliko dobije vrhunski specijalista, odnosno izmedju 900 i 1000 maraka. Stvarno malo. Upravo u tome je stvar i kod novinara i kod ljekara

• drzava ih pokusava - "strpati" u isti kos sa drzavnim sluzbenicima , a placati slabije od njih. U najvisem upravnom organu RTV Slovenija su i clanovi koje je imenovao parlament,odnosno ljudi koji su i clanovi politickih stranaka i zastupaju stranacke interese. Normalno da je interes svake politicke stranke da najvece radiodifuzne kuce od nacionalnog interesa stave pod kontrolu svoje stranke. Zdravstvo nije , kao ni informisanje stvar stranackog odlucivanje, ali su brojni istaknuti medicinski strucnjaci , na vodecim mjestima u domovima zdravlja, medicinskom fakultetu , univerzitetskim klinikama Klinickog centra i drugim bolnicama u Sloveniji, direktorskim , ne strucnim, takodje ljudi koji zastupaju stranacki interes i veroma cesto im je interes stranke vazniji od interesa struke, a pogotovo od interesa strucnjaka kojima je interes struke vazniji od politike. Tako je i moglo doci do toga da direktori domova zdravlja , takodje ljekari , imaju vece plate od ljekara specijalista, primarijusa, da o ljekarima opste prakse u ambulantama i preduzecima, ne govorimo. Direktor se postaje uz podrsku politicke stranke ili lidera neke od vladajucih politickih stranaka , kao sto se, zahvaljujuci clanstvu u politickoj stranci postaje ministar. Ovaj mehanizam dobijanja direktorskih i drzavnih funkcija je normalan u normalnoj strukturi drzave, kada se pretvori u mehanizam za vladavinu politickog interesa nad strucnim funkcijama od kojih zavisi funkcionisanje drupstva u cjelini , kao sto su informianje ili zdravstvo, onda je drzava, kao sto je napisao Mitja Mersol ili bolesna ili nagluha ili se samo pravi gluha. Podanike se u pokornosti drzi samo tako ako imas moc da odlucujes o njegovoj egzistenciji. Kada je podanik , svjestan svoje strucne moci u odnosu na parcijani politicki , ustvari prizemni vladalacki, najamni odnos , zapoceo protestovati strajkom protiv ucjene , onda je priznao svoju nemoc i moc drzave. Ako zahtjeva samo vecu platu , a ne i korjenito otklanjanje uzroka kojima ga je drzava i politika pretvorila u podanika, onda je drzava, cak i ako im poveca plate, pobijedila. Zbog toga je neprihvatljiva, ali potpuno razumljiva reakcija direktora jednog od ljuljanskih opstinskih domova zdravlja, koji je na sastanku sa strajkackim odborom ljekatrima priznao pravo na strajk, ali im je rekao da ce, ako im se prihvate zahtjevi, obracun plata tako provoditi da ce imati jos manja primanja nego danas. Novinari koji su potpisali privremeni prekid strajka, do 26. aprila, o ovom nisu izvjestavali, tada su jos bili u strajku.

Sta ce se tek desiti kada 27. marta zapocne strajk medicinskih sestara , a i nastavnici i ucitelji pocinju ponovno nesto da prijete ?

Zoran Odic,AIM