STUDENTI SLOVENIJE SU ZA SOU

Ovaj naslov je samo igra rijeci,koju slovenacki mediji vole koristiti pri pisanju o SOU (Studentska Organizacije Univerze). Radi se, dakle o Studentskoj organizaciji sa sjedistem u Ljubljani. Ovakav naziv za ljubljansku studentsku organizaciju datira u

1. godinu, kada se dotadasnja UK ZSMS (Univerzitetna Konfernca Saveza Socijalisticke Omladine), preimenovala u SOU. Nakon raspada bivseg drzavnog sistema, ZSMS (Savez socijalisticke omladine) je preobrazen u sada postojecu LDS (Liberlanu demokratsku stranku), dok je UK (Univerzitetna konferenca) svoj naziv promijenila u SOU (Studentska organizacija univerze). Osnovni princip djelovanja sadasnje SOU, studentske organizacije u Ljubljani je simuliranje drzavnog modela. Buduci da se je R Slovenija kao drzava transformirala u parlamentarnu demokraciju, tako se i sam SOU odlucio za kopiranje parlamentarnog modela. SOU u Ljubljani znaci ima svoj parlament, kojeg studenti biraju po izbornim jedinicama, a te su u ovom slucaju fakulteti. Studentski parlament zatim imenuje studentsku vladu, koja je u ovom slucaju izvrsni organ parlamenta. Osim toga parlament ima i strukturu zaposlenih, koji funkcioniraju kao administracija.

Osnovni problem ove i slicnih studentskih organizacija je naravno finansiranje. Vecina studentskih organizacija po svijetu je finansijski zavisna od drzave, no, u slucaju ljubljanskog SOU nije tako. SOU je naime dobio mogucnost, da pored simulacije politickog modela drzave, pristupi kopiranju finansijskog drzavnog modela. Studentske domove kao i studentski servis je SOU iz drzavnih ruku preuzeo pod svoju jurisdikciju. To je ujedno i najveci odnosno osnovni izvor prihoda ljubljanske SOU. Jedno od znacajnijih dostignuca ovdasnje studentske organizacije je i to da su zakonski pridobili odredjene djelatnosti kao npr. kompletnu izvanstudijsku sferu, zatim studentsku kulturu , kao i rekreativne djelatnosti. Jednom rijecju, sav novac se, za prije nabrojane djelatnosti, kojeg je do sada drzava namjenjivala ljubljanskom univerzitetu, priliva u budzet studentske organizacije. Iznimka je podrucje socijale, kojeg SOU pokriva u kombinaciji s drzavom. Unatoc tome se je SOU izborila i za subvencioniranje prehrane odnosno toplih obroka za studente. I kad vec govorimo o budzetu studentske organizacije u Ljubljani, recimo i to da je godisnje iznos tog budzeta oko 3 miliona DEM.

SOU u Ljubljani je jednastavno receno finansijski nezavisna organizacija, sto im pruza mogucnost jakog lobiranja unutar drzavnog parlamenta. Ove je godine studentskom lobiju uspjelo ustanoviti i vlastiti zakon o zajednici studenata, koji im omogucava i to da same studentske organizacije u Sloveniji (ljubljanska i mariborska) oblikuju i donose vlastiti statut odnosno studentski ustav, koji definira unutrasnje odnose. Samim tim studentska organizacija postaje sluzbeni partner drzavi ali i jedini zvanicni predstavnik studenata izvan drzave.

Posmatrano izvana studentska je organizacija u Ljubljani jako mocna i moglo bi se cak reci nadobudno nezavisna. Medjutim, u zadnje vrijeme se desava to da je u studentskom parlamentu, koji broji oko 60 predstavnika, sve prisutnija politika. Na samom pocetku, dakle prije pet godina, parlament je imao svega desetak poslanika koji su bili politicki orjentirani, dok ih je danas manje od pet takvih koji su apsolutno samostalni. Tri trenutno najjace politicke grupe u SOU su: Katolicka studentska grupa, Savez pokrajinskih studenata i kao treca zadnja grupa se pojavljuju nezavisni studenti. Ovi zadnji su i najmanja grupa, dok je katolicka studentska frakcija najorganizovanija, najutjecajnija i najjaca. No, sve tri nabrojane grupe rade prvenestveno u vlastitom interesu, koji cesto puta nisu neposredno vezani na interese studenata koji su ih izglasali. Radi se prije svega, o interesima koji se kasnije pokazuju kontraproduktivnim. Nedavno, su clanovi katolicke grupe studenata pokusali realizovati TV3, tzv. katolicku televiziju, sto im je pritisak javnosti i ostalih medija onemogucio. Sama studentska organizacija je taj pothvat ocijenila pokusajem privatizacije studentskog novca. Ovaj je zakljucak pokazao da studentski parlament kao takav, ipak ne moze ignorirati volju vecine. Prisutnost problema politizacije studentske organizacije zabrinjava odredjen broj studenata, medjutim neki drugi smatraju da se proces depolitizacije moze oduziti ali je u ovom slucaju neizbjezan.

Treba istaknuti i to da je jedan od osnovnih problema SOU u Ljubljani relativno nizak odstotak studenata koji odlaze na izbore. Odziv studenata glasaca na izbore za SOU je jos uvijek negdje oko 30-35% Stoga dobro organizovana grupa koja na izborima ima oko 10% glasaca moze dobiti polovinu glasova u parlamentu. Izbori za SOU su svake godine, sto znaci da svaki mandat traje samo godinu dana. Studenti na svojim fakultetima glasaju za kandidate koji su se prijavili na konkursu, a svaki fakultet ima proporcijalan broj izglasanih u odnosu na to koliko studenata broji. Ako neki fakultet ima manje od 500 studenata onda ga zastupa 1 clan u parlamentu, a ako ih ima vise od 2000 onda ce se u parlamentu naci 4 clana tog fakulteta.Parlament zatim bira vladu i mandatara. Vlada ima svog predsjednika, a onda ministra za kulturu, ministra za socijalna pitanja, ministra za obrazovanje, ministra za sport, ministra za vanjsku politiku, ministra za finansiranje i po novom ministra za turizam, koji prije svega ima za cilj razvoj studentskog turizma. Svaki ministar ima svog savjetnika odnosno pomocnika, sto naravno zavisi od njegovog resora. Osim toga parlament ima i komisije, a svaka je komisija vezana na jedan od postojecih resora. To znaci da svaki ministar ima i svoju komisiju s kojom saradjuje. Osim toga postoje jos dvije komisije koje nisu direktno vezane na odredjeni resor. Jedna od njih je komisija za nadzor koja je duzna kontrolirati rad svih resora od vlade do svih komisija, a druga je zakonodavna komisija ko ja je zaduzena za pripremu razlicitih akata. Izbori su obicno krajem oktobra mjeseca, a onda traje priblizno mjesec dana da se izglasa vlada. Vlada svoj program izvodi na osnovu proracuna koji se odredjuje pocetkom godine. U vladin program su ukljucene razlicite djelatnosti, od kojih su neke permanentnog karaktera. Jedan od permanentnih programa je i ljubljanski Radio Student, iza kojeg kao osnivac stoji SOU. U ovom slucaju je SOU duzan finansirati program Radio Studenta, zagarantovati mu osnovne uvjete za rad i emitovanje programa a onda u odnosu na Radio Student prestaju sve kompetencije SOU. Pored Radio Studenta, u permanentni dio programa studentske organizacije spada i izdavastvo SOU koje izdaje tri knjizevne edicije, te dva casopisa: VERY CYBER INDEED namjenjen racunarstvu odnosno internetu, a drugi je TRIBUNA, informativna studentska novina.

Sve u svemu, SOU (studentska organizacija u Ljubljani) se brine za zabavu studenata, za izvanstudijske aktivnosti i uslove studiranja. O nekakvom nezadovoljstvu studentske raje sa radom ove organizacije ne mozemo govoriti. Cak i ako neko nezadovoljstvo postoji, ono jos uvijek cuci samo u maloj studentskoj sobici.

Aida Kurtovic, AIM