VELIKI USPESI HRVATSKIH JEDINICA

Borbe na Dinari

Size: Hrvatske snage su na Dinari i u Livanjskom polju postigle veoma znacajne uspehe. One su zasle za ledja Kninu i pocele da opkoljavaju Grahovo. Postoje i izgledi za spajanje sa jedinicama Petog korpusa

AIM, Beograd, 7.jun. 1995.

Snage bosanskih Hrvata i snage Republike Hrvatske u proteklih nekoliko dana su na podrucju Dinare zabelezile veoma znacajne uspehe koji bi mogli da imaju odlucujuci uticaj na razvoj vojne situacije na tom delu ratista.

Hrvatske jedinice su, prema izvestajima Hrvatskog radija, u u utorak popodne zauzele prakticno sve dominantne visove na planini Sator, dvadesetak kilometara istocno od Grahova. Srpski vojni izvori su u toku popodneva nezvanicno potvrdili vesti o zauzimanju tih visova.

Nekoliko dana ranije snage bosanskih Hrvata presekle su komunikaciju Grahovo - Glamoc i zauzele prakticno sva naselja na dvadesetak kilometara jugoistocno od Grahova. Taj grad se sada nasao u nekoj vrsti poluokruzenja. Hrvatske snage su prethodno preuzele kontrolu nad celim Livanjskim poljem.

Cini se da su vojni komandanti snaga bosanskih Srba pomalo iznenadjenu hrvatskom odlukom da, nakon zauzimanja Livanjskog polja, nastave napredovanje prema Grahovu. Srpski vojni planeri su, izgleda, predvidjali da ce hrvatske jedinice, nakon sto su ovladale masivom Dinare, "okrenuti" prema Kninu i da ce pojacavati pritisak prema tom gradu.

Hrvatske snage su, medjutim, pocele da opkoljavaju Grahovo posto su munjevitom akcijom zauzeli Sator. Prema nezvanicnim izvestajima koji se mogu dobiti iz srpskih izvora, grahovski front se "zaljuljao" onoga trenutka kada je Petrovacka brigada srpskih snaga, bez vecih borbi, napustila svoje polozaje. Grahovska brigada, koja je bila dobro ukopana i imala dobro organizovanu odbranu, suocila se tako sa hrvatskim napadom sa boka i morala je da se povlaci. Sa fronta su, takodje, pristizale i vesti o nedostatku municije.

Pozicije koje sada imaju hrvatske snage omogucuju im da gadjaju ne samo put Knin - Grahovo, nego i same gradove Grahovo, zatim Drvar i Glamoc. U ponedeljak popodne iz Drvara su, u strahu od eventualnih hrvatskih napada sa Satora, krenule i prve izbeglice.

Opkoljavanje Knina

Borbe oko Grahova su, u sustini, deo vecih operacija u kojima bi glavni cilj mogao biti krajiska prestonica Knin. Bosanski Hrvati i armija Republike Hrvatske u tim operacijama su, kako tvrde srpski vojni izvori, angazovali najmenje 20.000 vojnika. Obezbedjena je dobra artiljerijska podrska, a angazovani su i tenkovi.

Najnoviji vojni uspesi hrvatske strane su, u sustini, stvorili vojne pretpostavke za pripremu i preduzimanje vece operacije u pravcu Knina. Komunikacija preko koje Knin moze da se snabdeva je vec ozbiljno ugrozena, iako ne potpuno presecena, a kote koje su pod hrvatskom kontrolom omogucuju efikasnu upotrebu artiljerije na relativno sirokom podrucju koje doseze gotovo do samog Knina.

Srpski vojni planeri smatrali su da komandanti hrvatskih snaga polaze od pretpostavke da nisu u mogucnosti da prodiru dublje prema severu. Oni su verovali da je krajnji cilj hrvatskih snaga da se primaknu kljucnom putu Knin - Grahovo na razdaljini koja bi omogucila otvaranje artiljerijske vatre na taj put ili da se, eventualno, dokopaju pozicija sa kojih mogu tuci sam Knin.

Najnoviji dogadjaji, medjutim, navode na zakljucak da bi jedan od ciljeva cele operacije moglo biti Grahovo. Zauzimanjem podrucja oko tog grada veza izmedju Knina i Banjaluke, odnosno Srbije i Jugoslavije, bila bi potpuno onemogucena. Takav korak mogao bi biti preduzet tokom eventualnog nastavka operacija i on bi Knin i celo podrucje oko tog grada doveo u veoma tesku situaciju.

Hrvatska strategija postepenog napredovanja

Malo je verovatno da ce hrvatske snage odmah nastaviti vojne operacije prema severu i da ce sa Dinare poceti da se spustaju prema Kninu. Pozicije koje sada imaju su sasvim "udobne" i omogucuju Zagrebu da nastavi zestok pritisak na rukovodstvo krajiskih Srba da prihvati "mirnu reintegraciju". Tesko je, takodje, zamisliti i intenzivnije artiljerijske napade na Grahovo, Drvar i Glamoc, buduci da medjunarodna zajednica na takav potez ne bi gledala sa odobravanjem.

Trebalo bi, u najmanju ruku, ocekivati jos jedan krug politicke inicijative jer Zagreb ne zeli da brzopletim potezima "upropasti stvar" i dovede u pitanje svoju poziciju na medjunarodnoj politickoj sceni. Verovatno je da ce vreme koje predstoji biti iskorisceno za dalje jacanje i konsolidovanje vojnih snaga koje su prodrle prema Grahovu i ovladale gotovo celim dinarskim masivom.

Posto je, bar kako stvari sada stoje, gotovo potpuno iskljucena mogucnost da krajiski Srbi prihvate "mirnu reintegraciju", tokom narednih meseci trebalo bo ocekivati nastavak vojnih operacija. Ali, ni u sledecoj fazi verovatno nece biti "jurisa na Knin" nego ce biti osvajane nove pozicije koje ce zivot u tom gradu uciniti jos manje mogucim i podnosljivim.

Istovremeno, hrvatske vojne akcije u jugozapadnoj Bosni imaju jos jedan, nista manje vazan cilj - probijanje "koridora" za spajanje sa snagama Petog korpusa koje su stacionirane u Bihacu. Eventualno opkoljavanje Grahova bi, gledano na duze staze, stvorilo pretpostavku za takvu akciju. Neosporno je da bosanski Hrvati i Zagreb dugorocno prizeljkuju takav rasplet jer bi se vojno i "za sva vremena" presekla fizicka veza izmedju Kninske krajine i delova Bosne pod srpskom kontrolom i Jugoslavije.

Izvodjenjem takve vojne operacije Srbi bi izgubili prakticno sve teritorije juzno od Banjaluke, a ta najmocnija srpska enklava nasla bi se u gotovo potpunom okkruzenju i izlozena jakim pritiscima. Spajanje snaga Petog korpusa sa hrvatskim jedinicama sa juga bilo bi, u sustini, odlucujuci korak ka konacnoj vojnoj pobedi hrvatsko-muslimanskog saveza u Bosni i Hercegovini.

Dragan Janjic