NATO I BOSANSKA KRIZA

Ka radikalnom rjesenju

text:

Izgleda da su Mladic i Karadzic zaigrali na posljednju kartu i to znaci da ulazimo u do sada najkriticniju fazu rata u Bosni. Resursi srpske vojske su ispraznjeni, diplomatska izolacija je po Karadzica beznadezna i on racuna sa nejedinstvom Kontakt grupe koje bi, navodno, odvratilo NATO da upotrijebi adekvatnu silu u Bosni. Proradili su samoubilacki geni, a u Beograd upravo pristize saopstenje Vrhovne komande "RS" kojim se sve rezolucije Savjeta bezbjednosti UN o Bosni stavljaju van snage na teritoriji "RS" - ukljucujuci i mozda najvaznije, one o "zoni iskljucenja" oko Sarajeva i zoni zabrane letova nad Bosnom.

A sve je pocelo prije dvadesetak dana kada su Srbi otvorili artiljerijsku vatru na Sarajevo, kao odmazdu na proboje srpskih linija kod Bihaca i na Uni od strane 5. korpusa bosanske vojske, iste one formacije za koju su zimus rekli da je "definitivno razbijena". Na srpsku vatru bosanske snage u Sarajevu (1. korpus ABiH, snaga 15.000 boraca u gradu, pod komandom brigadnog generala Karavelica) krenule su u kontraudar i izvele ogranicene pjesadijske proboje. Unutrasnja linija obruca u Sarajevu prije ovih je borbi iznosila oko 65 km, a na svakom kilometru vatrene crte Srbi drze 35 orudja vecih od 12,7 mm, cime je potucen rekord Rusa kod Berlina 1945. koji je iznosio 25 lakih i teskih artiljerijskih orudja na kilometru vatrene linije. Ali, srpske snage oko Sarajeva kontrolisu sve takticke pozicije utvrdjene fortifikacijskim objektima punog profila, bunkerima i ostacima kuca. Proboj iz grada - bez podrske teskih topovskih cijevi i vatre iz vazduha - je gotovo nemoguc. Pogotovo sto se odmazda vrsi direktno, bez ustezanja, po civilima.

Dakle, agonija olimpijskoga grada je nastavljena a nekoliko udara aviona NATO-a, osim sto su bili skromnog efekta, otkrili su ranjivost snaga UN u Bosni pa i njihovu besmislenu ulogu. A neki su

• poslije masakriranja sedamdesetak ljudi (uzrasta izmedju 16 - 24 godine) u Tuzli i vezivanja za bandere pripadnika UN - otkrili "toplu vodu" i rekli kako se u slucaju Mladica i njegove vojske radi o "teroristickoj organizaciji!"...

NATO je, cini se, na prekretnici i u ovom trenutku postoje barem nekoliko desetina mogucih opcija za koje ce se on odluciti kao odgovor na ponizenja kojima ih izlazu Mladic i Karadzic. Neke od njih su: pregrupisavanje snaga UN na samo nekoliko lokacija, njihovo naoruzavanje teskim oruzjem, ali izgleda da to u startu srpskom odlukom o nistavnosti rezolucija SB UN otpada. Cini se da sve zavisi od ishoda krize sa taocima (vise od 300). Borbena operacija radi njihovog oslobodjenja izvela bi se eventualno desantom na Romaniju i Jahorinu, ali, bar trenutno, NATO u Jadranskom moru jos uvijek nema tako brojne padobransko - desantne snage da izvede jednu ovakvu operaciju.

Svi vatreni dueli, a njih je bilo malo, izmedju snaga UN u Bosni i vojske "RS" zavrsili su se povlacenjem Srba. Dogadjaj na mostu Vrbanja kod Sarajeva to je potvrdio i nema razloga da se sumnja u efikasnost eventualnih punih dejstava NATO-a u Bosni.

Kako sada stvari stoje, general Mladic ce po svaku cijenu pokusati da sprijeci gomilanje snaga NATO-a u Bosni, ciji dolazak najavljuju zapadni politicari. Na taj nacin on ce odrzavati bespomocnost UN na terenu, a napadi iz vazduha, na nacin na koji su do sada izvodjeni, postaju kompromitujuci. Gdje je onda izlaz? Iz vojnog ugla gledano, sve vise se kao jedino efikasno, namece neko od radikalnih rjsenja: povlacenje snaga UN iz Bosne i podizanju embarga na uvoz oruzja Vladinim snagama ili u puno angazovanje NATO snaga.

Vladimir Jovaovic (AIM Podgorica)