VEC VIDjENO

Podgorica Feb 7, 1994

Uhapseno rukovodstvo SDA za Crnu Goru

size: Sluzba drzavne bezbjednosti CG, za par dana, uhapsila gotovo kompletno rukovodstvo SDA za Crnu Goru. Razlog - otkriveno oruzje i planovi za "odvajanje Sandzaka od Crne Gore i Jugoslavije". I pored pompe koju je crnogorska policija u saradnji sa drzavnim medijima napravila ostaje kljucno pitanje: jesu li se celnici SDA naoruzali da bi ugrozili cjelovitost SRJ ili u strahu od raznih paravojski, kao i jesu li zrtva globalnog rjesenja jugoslovenske krize.

tekst:

Crnogorska policija, jos od vremena po zlu cuvenog Infobiroa nije u "paketu" pronasla i otkrila veci broj neprijatelja ove drzave.Ona je u posljednjih nekoliko dana uspjela da uhapsi kompletno republicko rukovodstvo Stranke demokratske akcije,kao i gotovo sve rukovodioce ove stranke na opstinskim nivoima.

Serija hapsenja otpocela je u Rozajama 25.januara, kada su, kako tvrde ocevici naoruzani specijalci, pod punom ratnom opremom, uz logisticku podrsku sest djipova, uhapsili 63-godisnjeg profesora Rasima Sahmana, sekretara SDA za Crnu Goru i bivseg poslanika u republickom parlamentu. Istog dana je uhapsen i Omer Omerovic,clan izvrsnog odbora ove stranke u tom gradu,a dan kasnije lisen je slobode i Erdjan Fetahovic,predsjednik humanitarnog drustva "Merhamet".Kao po sistemu domina,potom je "pala i glava" Haruna Hadzica, predsjednika SDA za Crnu Goru koji je hapsen kod Kolasina.On se u trenutku hapsenja vracao iz Podgorice,gdje se uputio da se kod nadleznih organa raspita za sudbinu uhapsenih.Nije mu pomoglo sto mu je tog dana primio ministar u vladi Crne Gore Filip Vujanovic.

U munjevitoj policijskoj akciji, u medjuvremenu, uhapsen je i Rifat Veskovic,takodje bivsi poslanik u Skupstini Crne Gore i clan najuzeg rukovodstva SDA,kao i Mevludin Kasumovic,Hakija Muratovic i Isak Skenderovic. Iako je po sjeveru Crne Gore zavladala prava panika medju pristalicama SDA,policija je nasla za shodno,da tek poslije nekoliko dana o svemu obavijesti javnost.U specijalnoj TV emisiji,u udarnom terminu,javnosti su prikazani neki od optuzenih kako iskopavaju skriveno oruzje. Sluzba drzavne bezbjednosti Crne Gore je saopstila da je osumnjicene lisila slobode jer "postoji osnovana sumnja da su pocinili krivicno djelo ugrozavanja teritorijalne cjeline Jugoslavije i da su optuzeni putem oruzane sile htjeli napraviti "Nezavisnu drzavu Sandjak". U pomenutom prilogu prikazano je i oruzje pronadjeno kod svih uhapsenih: dva puskomitraljeza,devet "kalasnjikova",dvije "zolje",dva pistolja,jedan "skorpion",nekoliko bombi i nesto privrednog eksploziva i municije.

NOVA HAPSENJA

Policija je, nakon tog "prvog udara" krenula sa novim hapsenjima.U Rozajama je uhapsen Umen Hadzic,bliski rodjak Haruna Hadjica i jos nekoliko lica.U Pljevljima su liseni slobode Sefket Brkovic i Rizen Burzanovic,presjednik i potpresjednik SDA u ovom gradu sa jos nekoliko aktivista te stranke. Paralelno sa akcijom policije u Crnoj Gori, u srbijanskom dijelu Sandzaka sprovedena je jos obimnija akcija.Srpska policija je samo u Prijepolju kako tvrde predstavnici SDA iz tog grada,samo u toku dva dana, uhapsila vise od 100 gradjana muslimanske nacionalnosti i izvrsila pretres u preko pedeset kuca. Tamo se, kao i u Crnoj Gori i dalje hapsi, samo sa jednom razlikom: hapse se clanovi,ali ne i uze rukovodstvo SDA za Srbiju.

Policiju svakako treba pohvaliti ukoliko zaista ima iskrene namjere da oduzme ilegalno oruzje i sprijeci naoruzavanje gradjana po partijskoj pripadnosti. Medjutim,ostaje kritika da ovakvu revnost i principijelnost nije pokazala kada su, svojevremeno, Seseljevi radikali zauzeli Pljevlja,kada su minirani objekti u vlasnistvu gradjana muslimanske nacionalnosti, ili, kada su Muslimani otimani iz vozova... Ili, recimo, Sluzba drzavne bezbjednosti Crne Gore, optuzuje Rasima Sahmana da je formirao resor sigurnosti u SDA i da je bio sef toga resora, i to normalno stavlja u kontekst protivustavnog djelovanja, dok, s druge strane mirno prelazi preko tvrdnji sefa poslanickog kluba radikala u crnogorskom parlamentu, da ova stranka ima sopstvenu sluzbu obavjestavanja... Dakle, ono sto ispada sporno, nije hapsenje celnika SDA koji su ocito prekrsili zakon, vec dvostuki arsini koji se primjenjuju na gradjane iste zemlje, zavisno od njihove partijske, ili moze se cak reci, vjerske pripadnosti.

Sluzba drzavne bezbjednosti,uhapsene pripadnike SDA optuzuje da su planirali,u nekoliko faza,da naprave "nezavisnu drzavu Sandjak",dok SDA u pismu upucenom ambasadama u Beogradu tvrdi da "ovakvim i slicnim akcijama srpsko-crnogorske vlasti zele metodama zastrasivanja i pritisaka pospjesiti proces iseljavanja muslimanskog stanovnistva iz Sandjaka u cilju promjene demografske strukture stanovnistva,a direktnim atakom na politicke predstavnike sandzackih Muslimana nastoji se ugusiti svaki oblik politicke artikulacije ovog naroda".

CRNA GORA I SRBIJA

Masovna hapsenja gradjana pojedinih partija, ili nacionalnosti, uz pompeznu medijsku pratnju, do ovog slucaja, bio je specijalitet srpskog rezima.Ne treba posebno podsjecati na dogadjanja na Kosovu za vrijeme AB revolucije i tadasnje nezadovoljstvo srpskih vlasti sto ondasnje crnogorsko rukovodstvo nije slijedilo beogradsku politiku satanizacije citavog jednog naroda.Uostalom to je staru vlast kostalo i politicke egzistencije.

Dolaskom na vlast "bulatovicevaca" stvari se nijesu bitnije promijenile, naravno ako se izuzme verbalna podrska Milosevicevoj politici prema manjinama. Crna Gora je i pored svih poznatih dogadjanja pokazala da ima mnogo demokraticniji stav prema manjinskim narodima u odnosu na Srbiju. To su uostalom potvrdjivale i zvanicne medjunarodne delegacije za zastitu ljudskih prava,predstavnici mnogih ambasada i pojedini drzavnici. Naravno, to je bilo poznato i gradjanima Crne Gore.

Sadasnja sinhronizovana akcija izmedju policija Crne Gore i Srbije,cini se,ukazuje da se stvari mijejaju.Naime,postavlja se pitanje da li je ovih nekoliko uhapsenih ljudi,zaista predstavljalo toliku opasnost za Crnu Goru,pogotovo imajuci u vidu cinjenicu koju je istakla i SDB u svom saopstenju da su "bili izolovani od ostatka crnogorskih Muslimana", kao i s obzirom na zanemarljivu kolicinu oruzja koja je kod njih pronadjena. Jer, nije pretjerano reci da bi se ukupna kolicina oruzja pronadjena kod ovih 12 prvaka SDA mogla, bez muke, pronaci pojedinacno kod nekog dobrovoljaca i ucesnika posljednjih ratova.

Veliki broj hapsenja Muslimana po Srbiji i Crnoj Gori,moze se posmatrati i u sirem kontekstu.Naime,poznato je da u svjetskoj zajednici postoji respolozenje da napravi konferenciju o globalnom rjesenju jugoslovenske krize,kao i da se u drugoj fazi zapocnu razgovori o Kosovu, Vojvodini i Sandzaku.Srpska diplomatija,stavlja do znanja da se vojvodjansko i kosovsko pitanje mogu rijesiti bilateralnim pregovorima izmedju Srbije,Madjarske i Albanije.Posjeta Beogradu ministra spoljnih poslova Madjarske gospodima Jesenjskog te indirektna rehabilitacija Cosicevog prijedloga u srpskoj stampi o podjeli Kosova izmedju Albanije i Srbije,zato dobijaju na jos vecoj specificnoj tezini. Ovakvim manevrima srpskog rezima samo bi sandjacko pitanje ostalo (ne) rijeseno.Naime podjelom Bosne,izostavljanjem Muslimana kao naroda iz jugoslovenskog Ustava, i sada hapsenjem i prakticno gasenjem SDA, prakticno, ne bi se imalo sa kim razgovarati o Sandzaku. Eliminisanjem jedinih pregovaraca oko buduceg statusa Sandzaka srpsko-crnogorska vlast otvara vrata za definitivno rjesenje ovog pitanja - po sopstvenom nahodjenju.

Marko VUKOVIC AIM Podgorica