PORAST STANDARDA U MAKEDONIJI!?

AIM, Skopje,15.12.1993

Cini se neverojatnim, ali ako se moze verovati statistickim podacima, u Makedoniji ove godine gradjani su zivjeli bolje nego prosle godine. I nakon velikih poskuplenja, u avgustu ove godine gradjani ove drzave su mogli kupovati vise robe nego istog meseca prosle godine. Ali statisticari operiraju ciframa, koje ne tako retko mogu da stvore i laznu sliku. Zato poznvaoci ove oblasti kazu da rast standarda je rezultat vece potrosnje od onog sto su je zaradjeno.

Kad se sporedjuju cene nekih artikala i prosecne place u Makedoniji, cini se da da su cene ove godine bile jeftinije od prosle. Tako da po statistickim podacima gradjani Makedonije u avgust 1993 godoine su mogli kupovati 29,7% vise kravljog mleka od prsle godine iako je po svim pokazatelima mleko poskupelo za 335,8 %. Hleb je 1993 godine bio skuplji za 505 % medjutim prosle godine su gradjani mogli kupovati samo 225 kilograma hleb a ove godine 245 kilograma sa jednim licnim dohotkom. Tako stoje stvari i sa jestivim uljem: 1992 sa prosecnom platom moglo se kupovati samo 94 litara a ove godine 174 litara.

Sve je poskupelo, ali sa druge strane rasla je kupovna moc gradjana. Tako da po statistickim podacima ispada da su neki proizvodi cak i jeftinije nego prosle godine: 1992 godine sa jednom prosecnom platom moglo se kupovati 0 posto "jugo 45" dok ove godine 0,03%. Samo kod benzina razlika nije tako velika: prosle godine za jednu prosecnu platu moglo se kupovati 248 litra a ove godine 255. Podaci koji su uzeti za analizu treba da se prihvate sa rezervom, jer letni meseci u Makedoniji su takvi da zelene pijace su najeftinije i to omogucava gradjanima da vise trose na druge prozvode. Da u toku leta najlagodno zive gradjani Makedonije dokazuje i proporcija prosecnih plata i potreban novac da bi se kupovale osnovne namirnice za jednu prosecnu porodicu. U jul mesecu ove godine ukupni troskovi za ishranu iznose 3.384 denara dok prosecne plate su bile 3.837 denara. Tako ispada da cetriclana porodica mogla je obezbediti potrosacku korpu za 11,8% jeftinije od prosecnog licnog dohoda , ili za samo 0,9 od prosecne plate. U avgust mesecu gradjanima je bio prosecni licni dohodak za 155 denara veci od cene prosecne porodicne korpe. Vec u septembar dolazi do smanjenje kupovne moci tako da porodicna korpa sa namirnicama cini 1,1 prosecnih dohodaka.

Strucnjaci predvidjaju da ce iduce godine gradjani Makedonije "platiti" ceh sto su trosili 1993 godine nezaradjeni novac. Nema sumnje da je standrad rastegliva kategorija, isto kao sto nema sumnje da ne moze biti realan porast standarda u zmelji gde opada proizvodnja.

IBRAHIM MEMETI