AIM u spiunua nga sherbimet sekrete kroate

AIM, Zagreb, 13.12.2001.

Policia e fshehte e Tugjmanit SZUP - Sherbimi per mbrojtjen e rendit kushtetues - me vite ndoqi ne vazhdimesi punen e Rrjetit Alternativ Informativ , duke pergjuar bisedat telefonike te redaktoreve dhe gazetareve te AIM-it. Ne mesin e dosjeve te 126 gazetareve, qe u perpiluan nga agjentet e SZUP-it, gjjenden edhe shenimet policore ku shihet qarte se AIM-i ishte lende shqyrtimi disavjecar e sherbimeve sekrete kroate. Kur dosjet iu dhane per t'i gazetareve te trajtuar si armiq te shtetit, te mbykqyrur nga sherbimet sekrete, u bene te qarta permasat e paranojes se Tugjmanit. Ne fajllat policor, nen etiketen "rreptesisht te besueshme" shenohen jo vetem bisedat e disa gazetareve te AIM-it ne Kroaci, por edhe kontaktet e tyre me koleget nga jashte dhe vecmas me qendren e AIM - it ne France. Edhe pse tekstet e gazetareve te AIM-it botoheshin haptas, kurse disa vite me vone mund te gjendeshin edhe ne ueb sajtin e AIM-it, ne dosjen policore te redaktorit te AIM-it per Kroaci jane shenuar gjitha tekstet nga produksioni i Rrjetit Alternativ Informativ.

AIM-i ne Kroaci nuk ka vepruar ilegalisht, aq me pak fshehtas. Redaktori zagrebas u akreditua ne Zyren per informim te Ministrise se puneve te jashtme, ashtu sic veprojne te gjithe korrespondentet e jashtem ne Kroaci. Akreditimi i eshte dhene dhe fale tij ka mundur qe te ndjek seancat e Kuvendit kroat dhe te hyje ne institucionet tjera shteterore. SZUP u interesua per AIM-in qe nga fillimi, por ne shenimet e para policore eshte shenuar gabimisht shkurtesa e Rrjetit Alternativ Informativ (AIM) si EAM. Kur redaktori i AIM-it per Kroaci morri kompjutor dhe modem permes te cileve kembeheshin tekstet ne qytetet kryesore te shteteve te dala nga Jugosllavia e dikurshme, ne shenimet policore flitet sikur behet fjale per "pajisje te instaluara". Termini "pajisje te instaluara" asocon ne veprimtarine e spiunazhit, qe nuk eshte aspak cudi kur dihet se redaktori i AIM-it ne Kroaci, si dhe disa bashepunetore te Rrjetit Alternativ Informativ, qe gjithashtu ishin pergjuar, ishin ndjekur nen dyshimin se merreshin me ekstemizem, gjegjesisht me veprimtari terroriste!

Interesimi i SZUP-it, qe shihet edhe nga shenimet e grumbulluara ne dosjet e gazetareve te ndjekur, ishin takimet e redaktoreve dhe gazetareve te AIM-it te zhvilluara jashte, kryesisht ne Austri. Ne fillim dhe kah mesi i viteve nentedhjete nuk ishte e mundshme qe te udhetohej lirshem neper vendet e Jugosllavise se dikurshme, prandaj mbledhjet e redaksise se AIM-it kryesisht mbaheshin ne Austri ose ne ndonje vend tjeter jashte rajonit ku kishte lufte.

Pas nje takimi te gazetareve te AIM-it ne Zvicer, me 1994, dy gazeta kroate, "Vjesnik" dhe "Vecernji list" transmetuan shkrimet e gazetave te atjeshme per veprimtarine e AIM-it ne hapesirat e Jugosllavise se dikurshme. Ishte ne hyrje ne fushaten qe pasoi. Kryetari kroat Franjo Tugjmani, ne nje fjalim te tij, qe pasoi pas kesaj, e akuzoi AIM-in se ben pjese ne mesin e organizatave qe me veprimtarine e vet punojne per ripertrirjen e Jugosllavise. Secili, qe mbase edhe siperfaqesisht njeh rrethanat ne Kroacine e asaj kohe e din se nje akuze e ketille ishte e barabarte me kualifikimin per tradheti.Me te gjitha mjetet propaganda e Tugjmanit veproi per te frikesuar njerezit per nje ripertrirje te mundshme te Jugosllavise, kurse kete e deshmojne edhe anketat e bera ne ate kohe. Ne rangimin se nga cka frikesohen me se shumti kroatet frika e nje ripertrirje te mundshme te Jugosllavise ishte ne vend te trete -menjehere pas frikes nga lufta por para frikes nga varferia!

• Gjithnje e me te shpeshte ne bote jane ata qe tentojne te deshmojne se pavaresia e pranuar e Kroacise, Sllovenise dhe Bosnje e Hercegovines eshte e parakoheshme dhe se do te ishte me se miri te ripertrihej nje konfederate sllavojugore apo ballkanike: ne te vertete kjo askund nuk eshte thene zyrtarisht, por deshmon se sipas shembullit te Vukobratit nga Parizi ky propozim perkrahet edhe nga Bashkesia Evropiane, kesi idesh u paraqiten ne takimin e Opatise, kurse tentojne t'i gjallerojne edhe ne qarqe diplomatike. Kesi ideje ka edhe ne Kroaci, kurse ndihmojne mediumet alternative informative me 70-te gazetare nga gjithe Jugosllavia e dikurshme", tha Tugjmani ne takimin e kreut te partises se tij, Bashkesise Demokratike Kroate (HDZ),qe natyrisht e transmetuan gjithe mediumet ne Kroaci.

Keshtu AIM-i nga kreu me i larte shteteror i Kroacise se atehershme ishte vene ne listen e armiqve me te rrezikshem, prandaj nuk eshte cudi qe gazetaret e Rrjetit Alternativ Informativ ishin nen mbykqyrjen disavjecare te policise. Lenda e interesimit te sherbimeve sekrete te Tugjmanit, ishte edhe menyra se si finansohet AIM. Ne nje shenim policor, qe permban dosja per redaktorin e AIM-it per Kroaci pohohet se 80 perqind e te hollave nga ndihma e Bashkesise Evropiane. Ne mesin e shenimeve policore gjenden edhe te dhenat se kush dhe ku e themeloi AIM-in, si dhe emrat e disa personave nga jashte qe ishin inkuadruar ne kete.

AIM-i shpesh ka qene si pike shenjestre e komenteve te gazetave te regjimit qe AIM-in duke u bazuar ne fjalimin e cituar te Tugjmanit - se me veprimin e vet angazhohet pet ripertrirjen e Jugosllavise - kurse ne kete kontekst AIM-i u gjend edhe ne librin "Ballkani Perendimor", te profesorit te shkencave kroate nee Zagreb, dr. Andelka Milardovicit. Ne kete liber me nentitullin "Termi, ideja dhe dokumente per rikonstruimin e Ballkanit ne procesin e globalizimit", botuar ne Zagreb ne vitin 2000, ne pesembedhjete faqe ai merret gjeresisht me AIM-im. Eshte paraqitur struktura organizative e AIM-it, qellimet, produksioni, perkrahja nderkombetare dhe aktivitetet kryesore te AIM-it. Autori i librit i ka pershkruar me saktesi te gjitha te dhenat qe gjenden ne faqen e internetit te AIM-it, madje thote se burim ishte web site i AIM-it.

Vet termi i librit - "Ballkani Perendimor" - eshte indikativ sepse kjo shprehje gjuhesore paraqet sinonim te paranojes se pushtetit te Tugjmanit, i cili me vite e perhapi duke i frikesuar qytetaret me komplote boterore qe deshirojne me te gjitha forcat ta kthejne Kroacine ne njefare Jugosllavie te re. Ne disa paraqitje te tij publike, dr. Milardovic konsideron se "Ballkani Perendimor" eshte vetem nje emerim tjeter i nje bashkesie sllavojugore me cka ben komplot Bashkesia Evropiane. Ai kete e thote qarte ne nje nga tekstet e tij, botuar kete vere me titullin "Lamtumire Jugosllavi, tungatjeta Ballkan Perendimor" ne revisten informative per emigrantet kroat "Shtepi dhe bote" qe botohet nga Qendra Informative Kroate protugjmaniste. Nderthurrja e AIM-it ne librin "Ballkani Perendimor" eshte ne vije te tezes se Tugjmanit se si edhe Rrjeti Alternativ Informativ ben pjese ne mesin e atyre qe punojne per te ringjalluar njefare asociacioni te vendeve qe deri me 1990 ishin ne kuader te Jugosllavise se atehershme.

Eshte fakt se sherbimet sekrete gjate kohes se Tugjmanit ndoqen gazetaret e AIM-it, pergjuan bisedat e tyre telefonike dhe shenuan kontaktet qe i kishin ata, qe eshte edhe nje deshmi per anen e erret te ketij regjimi qe shihte ne cdo hap "armiqte shteteror". Dihet se keta gazetare, shkaku i veprimtarise se tyre, ishin perfshire ne grupimin e personave qe policia i ndiqte shkaku i ekstremizmit dhe terorizmit, kurse kjo deshmon se qellimi i atyre qe firmosen vendimet e ketilla policore ishte i rrezikshem. Nen kesi akuuzash, ne regjimet e ngjjashme me te Tugjmanit, perfundoje ne burg disavjecar. Per sa u perket gazetareve te AIM-it kjo nuk u ndodhi fale faktit se pas Rrjetit Alternativ Informativ qendronin Keshilli i Evropes dhe Unioni Evropian. Per nje Tugjman ishte si shume qe shkaku disa "armiqve te shtetit" te zihet me gjithe Evropen.

DRAGO HEDL