Nastavlja se naftni rat vlade i “Makpetrola”

AIM Junior Skopje, 08.08.2001

Osim oruzanog, u Makedoniji se nastavlja i naftni rat izmedju Ministarstva ekonomije i Dionicarskog drustva “Makpetrol”. Ministar ekonomije Besnik Fetaj jos uvijek ne dozvoljava ulaz cisternama koje prevoze gorivo za pumpe “Makpetrola”. Zato, oko 800 zaposlenih preduzeca “Mlaz” Bogdanci vec nekoliko dana blokira granicni prelaz Bogorodica zahtijevajuci od vlade da propusti njihove cisterne pune naftnih derivata. Kamioni vise od jedne nedjelje stoje blokirani na carinskom terminalu. Radi se o 85 “Mlazovih” cisterni kojim se ovih dana pridruzilo jos trideset. Carinska uprava je pocetkom avgusta propustila 75 cisterni da udju u zemlju. No, ipak, i pored toga na benzinskim pumpama “Makpetrola” ponovo je osjetan nedostatak svih vidova derivata.

Sindikalna organizacija zajedno s rukovodstvom transportnog preduzeca “Mlaz” Bogdanci je najavila Carinskoj upravi da ce blokirati granicni prelaz ako i dalje, kako kazu, neosnovano bude uskracivala dozvolu cisternama s derivatima ulazak u zemlju. Na posljednjoj vladinoj sjednici donesena je odluka kojom su utvrdjeni uslovi za obavljanje trgovine “na veliko” naftnim derivatima.

Vladina odluka o slobodnom uvozu stupila je na snagu a carinski organi nastavljaju da se izivljavaju ne dajuci nikakvo argumentovano obrazlozenje o razlozima, zasto ne propustaju cisterne. Svi zakonski uslovi su ispunjeni, uvoznik naftnih derivata “Makpetrol” platio je unaprijed carinu. “Vjerovatno samo za nas ne vaze zakoni zbog cega “Mlaz trpi velike gubitke a radnici su nervozni i revoltirani. Ako situacija i dalje ostane nepromijenjena, neprekidno cemo blokirati granicni prelaz” izjavljuje Vasil Petrusev, direktor “Mlaza” Bogdanci. U sindikalnoj organizaciji “Mlaza” kazu da su se i pismeno obratili direktoru Carinske uprave izatrazili da im objasni, zasto se ne propustaju cisterne. “Na carinskom terminalu nam odgovaraju da ce cisterne propustiti tek kad dobiju dozvolu iz Skoplja i da valja ispuniti nekakve uslove. Medjutim, ako i dalje nastave da se izivljavaju na nama, bicemo ponovo prinudjeni da blokiramo makedonsko-grcku granicu” kaze predsjednik sindikalne organizacije Auto-transportnog preduzeca “Mlaz”.

Dobri poznavaoci prilika u naftnom biznisu vele da je vladina odluka kojom se odredjuju uslovi za uvoz naftnih derivata donesena s namjerom da se ponovo zastite interesi rafinerije “Okta”. Odlukom se u startu “iz igre” izbacuju manji izvoznici odnosno vlasnici privatnih benzinskih pumpi a najvecem distributeru, “Makpetrolu”, treba otezati proceduru otkad je dobio pravo da slobodno uvozi naftne derivate iz evropskih zemalja uz carinu od 20%. U skladu s odlukom predlozenom od strane Ministarstva za ekonomiju, trgovacki subjekti imaju pravo uvoza naftnih derivata iskljucivo ako posjeduju posebno opremljena skladista za cuvanje i prodaju derivata. Prema prijedlogu, benzinski rezervoari ne smiju biti u sastavu benzinskih pumpi dok skladista moraju ispunjavati sve tehnicko-tehnoloske uslove za sta je potrebna ogromna finansijska investicija. Trgovac mora imati uskladistene naftne derivate u kolicini potrebnoj za 60 dana prodaje. Trgovci “na veliko”, pak, moraju imati i evropski sertifikat EUR1. “Makpetrol” tvrdi i da Carinska uprava namjerno ne postuje vladinu odluku o slobodnom uvozu. Zvanican stav “Makpetrola” je da ispunjava sve uslove iz vladine odluke o trgovini naftnim derivatima “na veliko” prema kojoj svaka naftna kompanija, uvoznik “na veliko”, mora raspolagati rezervoarima ukupne zapremine od 5000 kubnih metara za skladistenje derivata. Prema tumacenju “Makpetrola”, niti najnovija vladina odluka kojom su utvrdjeni uslovi za slobodan uvoz naftnih derivata iz zemalja Evropske unije ne daje pravnu osnovu za blokadu na uvoz nafte koja se treba uvesti jer je namijenjena za maloprodajna mjesta (benzinske pumpe) sto ih posjeduje ova kompanija. Vlasnici kazu da zbog bezakonja i samovolje carinika njihove benzinske pumpe nemaju bezolovnog goriva i “supera” a pri kraju su i zalihe dizel-goriva. To ce, dodaju u “Makpetrolu”, dovesti do naftne krize u Makedoniji.

Dragan Daravelski, direktor Carinske uprave, izjavio je da “Makpetrol” ne ispunjava uslove za trgovinu “na veliko” koji su propisani najnovijom odlukom vlade. Pri tome ne precizira, koje to uslove ne ispunjava skopska naftna kompanija. Daravelski je osudio i prijetnje kamiondzija “Mlaza” za koje tvrdi da su nepristojni i pored toga sto se vlada prema njihovim prethodnim blokadama i pritiscima do sada odnosila vrlo tolerantno.

Na svojoj posljednjoj sjednici vlada je donijela odluku da smanji maloprodajnu cijenu naftnih derivata za 1,5 denara (1 DM = 32 den) po litru zasve vrste benzina: “super” od pocetka avgusta kosta 56 denara, bezolovni se prodaje po 54 denara, obicni za 53,5 a dizel se moze kupiti po 41,5 denara. Inace, naftni derivati se mogu nabaviti samo na privatnim benzinskim pumpama koje se snabdijevaju iz rafinerije “Okta” kao i na njenim pumpama.

EMIL ZAFIROVSKI