Vlada nije sprovela reformu i dobila pare MMF-a

Bishvarxhi Banerxhi, shef misije Medjunarodnog monetarnog fonda za Makedoniju, izjavio je da vlada nije ispunila obavezu o privatizaciji drzavnog sektora i reformu u javnoj administraciji, pa nece ni dobiti obecanih 3,5 miliona Dolara od MMF

AIM, Skoplje 15.03. 2001.

Makedonija nije dobila drugu ratu kredita medjunarodnog monetarnog fonda u vrijednosti od 3,5 miliona dolara. Bishvarxhi Banerxhi, vodja misije Medunarodnog monetarnog fonda, pred odlazak iz Makedonije saopstio je da nije zadovoljan radom vlade posto nije sprovela reformu u javnoj administraciji, mada se obavezala da ce to uciniti do marta. Banerxhi je rekao da ce Makedonija ovih 3,5 miliona dolara dobiti zajedno s trecom ratom koja tezi oko cetiri miliona dolara u junu. No, samo ako do tada realizuje obecane reforme.

Uslov za dobijanje druge rate iz aranzmana MMF vrijednog 14 miliona dolara je bio da vlada otpusti 3.500 zaposlenih koji primaju platu iz budzeta i dostavi plan za one dijelove drzavnog sektora koji se trebaju privatizovati a koji sada dobijaju platu iz drzavne kase. Vlada program nije dostavila na vrijeme i nije uspjela da na vrijeme otpusti s posla 3.500 zaposlenih nego hiljadu ljudi manje. Iz tih razloga je Banerxhi, za koga vazi da je “tvrd pregovarac”, sitnicar i covjek koji nikad ne popusta, pred odlazak iz Skoplja prosle srijede izjavio da nije zadovoljan reformom u javnoj administraciji: Vlada nije ispunila svoju obavezu i zato nece dobiti drugu ratu i, bar u najmanju ruku, nece dobiti pare do juna. U svojoj kontrolnoj misiji Banerxhi je zatrazio od Nikole Gruevskog, ministra za finansije i prvog covjeka makedonskog pregovarackog tima s MMF, spisak s imenima osoba koje ce dobiti otkaz ili biti prijevremeno penzionisane. Gruevski je na svom spisku imao 2.500 ljudi koji odlaze dobrovoljno ili idu u prijevremenu penziju objasnjavajuci Banerxhiju da drugih 1.000 otkaznih rjesenja jos nije uruceno

Zato sto ovi ljudi koriste godisnji odmor i, cim ga iskoriste, bice im predata rjesenja o prestanku radnog odnosa. Najvece nesuglasice su nastale oko druge tacke odnosno privatizacije sektora koji sada primaju platu iz budzeta a vlada se, dobijanjem aranzmana, obavezala da ce ih privatizovati. Konkretno, Banerxhi je zatrazio program sa spiskom konkretnih sektora s tacno utvrdjenim rokovima do kada ce biti privatizovani cime ce prestati primati platu iz budzeta cije rasterecenje je ujedno glavna poenta i cilj reforme u prekobrojnoj javnoj administraciji. Tada je Gruevski objasnio da nema spisak sektora koji ce se otkaciti od budzeta niti rokove do kada ce taj proces biti zavrsen.

Gruevski je ovo pravdao prezauzetoscu svog kolege Xhevdeta Nasufija, ministra pravde (cije ministarstvo je trebalo izraditi pomenuti program) koji je bio previse angazovan smirivanjem strajka u javnoj administraciji. Privatizacijom ovih sektora brojka se tremala smanjiti za jos 2.000 ljudi koji sada primaju platu iz drzavne kase. Ovim bi se zaokruzila brojka od 5.500 ljudi koji ce do kraja godine rasteretiti budzet i preci u privatni sektor ili ce biti prijevremeno penzionisani. Banerxhi je znao da ce se sporim sprovodjenjem reforme probiti budzetska stavka za plate odnosno vlada ce morati izdvojiti vise novca na plate od onog sto je planirala kad je predstavljala budzet pred misijom MMF proslog decembra. S druge strane, ovo ce napraviti manjak u drzavnoj kasi te ce vlada morati skinuti novac s neke druge stavke da bi popunila rupu koja ce se stvoriti zarto sto ce se kroz plate potrositi vise novca od planiranog. Bas zato sto nije dozvolio da se koriguje stavka za plate, Banerxhi trazi konkretne rokove do kada ce biti privatizovani neki drzavni sektori. Shef MMF pred svoj odlazak je bio decidan: vlada do maja, do njegovog povratka, mora pripremiti program privatizacije i poceti ga sprovoditi! Tek kad se uvjeri da ima konkretnih rezultata od obecanog, Banerxhi ce svojim direktorima u Washingtonu, u sjedistu Medjunarodnog monetarnog fonda, predloziti da dodjele novac makedoniji jer je sprovela ono sto je obecala cime je pokazala da ima reformski kapacitet i cvrsto koraca putem ekonomskih reformi.

Gruevski, da bi smirio javnost i medije, izjavio je da ce vlada kompletan program s imenima sektora i rokova do kada ce biti privatizovani poslati u Washington najkasnije do iduce nedjelje sto znaci da ce krajem mjeseca poceti s privatizacijom dijelova drzavnog sektora. Prema saznanjima novinara koja nisu jos uvijek zvanicno potvrdjena, na listi ce se naci nekoliko naucnih instituta koji se i sada finansiraju vlastitim rihodima kao i vladina sluzba za zajednicke poslove koja odrzava drzavne objekte izvrsava sve usluzne aktivnosti za potrebe ministarstava.

Aranzman s MMF je bitan za Makedoniju zbog njegovog politickog znacaja a ne zbog para koje zemlja dobija. Poenta je u tome sto svakaod bivsih socijalistickih zemalja koje su sada u tranziciji dobija sigurnost i smanjuje ekonomski rizik kod stranih investitora ukoliko ima zakljucen aranzman s MMF i Svjetskom bankom. Usljed toga sto je zajednicko opredjeljenje svih politickih struktura u Makedoniji ulazak u Evropsku uniju, zemlja je usla u proces tranzicije odnosno reformi za transformaciju na trzisno privredjivanje kao ekonomskog paketa u tom tranzicionom procesu. Ovdje su glavni korektivi MMF i Svjetska banka koji analiziraju ekonomske parametre pojedinih zemalja i predstavljaju glavne savjetnike o nacinu na koji ce se sprovesti ekonomske reforme. Ako MMF i Svjetska banka zakljuce aranzman s nekom zemljom, to znaci da je njena ekonomija stabilna i daje garancije za ulaganja. Ovo je posljednji aranzman s MMF ciji uslove Makedonija mora ispuniti da bi transformisala svoju ekonomiju cime ce dobiti realne sanse za ravnopravno clanstvo u Evropskoj uniji

AIM Skopje

NIKOLA STOJANOV