Koliko troši Parlament RS?

Banjaluka, 30. novembar 2000. (AIM)

Narodni poslanik je za najširu javnost neko ko s vremena na vrijeme doputuje u glavni grad iz neke daleke provincije da bi, kao izabrani predstavnik naroda, glasao kad se to od njega zatraži. Malo ko ima predstavu o poslu koji stoji pred poslanicima, a pogotovo ne o tome koliko oni koštaju državu.

U Narodnoj skupštini RS postoje tri kategorije radnika: stalno zaposleno tehničko osoblje, narodni poslanici u radnom odnosu i narodni poslanici bez radnopravnog angažmana. Promjena skupštinskog saziva mijenja i njihov radnopravni status. Poslanici kojima je poslanički mandat tekao kao radni odnos, a takvih je u ovom skupštinskom sazivu bilo 17, po zakonu još 6 mjeseci imaju pravo primati platu, koja iznosi 950 KM.

Svi poslanici bez obzira da li su zaposleni u nekoj firmi ili u Skupštini, osim plate dobijaju još i skupštinski dodatak od 703 KM mjesečno. Ali to nije sve. Svi poslanici za svako skupštinsko zasjedanje dobiju i dnevnice, nadoknadu za troškove prevoza i troškove za smještaj i ishranu, tako da im paušal i plata ostanu kao nagrada što su poslanici.

Sva prava i obaveze poslanika, pa i ove, utvrđuje skipštinska Komisija za izbor i imenovanja. I svi poslanički klubovi, kojih će u novom sazivu biti četiri, takođe dobijaju posebne novčane dodatke u zavisnosti od toga koliko poslanika imaju u klubu. Što je klub veći i dodatak je veći, jer svaki klub dobija 860 KM po poslaniku. Svaki klub dobija i svoj prostor i tehničkog sekretara u zgradi Skupštine. Osim toga, svaki poslanički klub za svoje potrebe ima na raspolaganju i automobil i vozača.

Narodna skupština RS u svom voznom parku ima ukupno 14 automobila. O funkcionisanju Skupštine i svih njenih službi brine ukupno 33 zaposlena radnika - od portira pa do generalnog sekretara. Svi oni su stalno zaposleno osoblje, bez obzira na promjene skupštinskih saziva. Oni se brinu da Skupština tehnički normalno funkcioniše, kako između skupštinskih zasjedanja, tako i između dva skupštinska saziva.

Za sve postoji propisana procedura, pa i oko dobivanja informacija o radu Skupštine. U vrijeme kada smo nastojali saznati kako funkcioniše Skupština RS, tekla je predizborna kampanja, tako da su svi skupštinski funkcioneri bili u nju uključeni. Zbog toga generalni sekretar dugo vremena nije mogao naći slobodan termin za susret sa novinarom, jer je kao član Demokratske socijalističke partije, prije svega podređen njenim obavezama. "Mene je na ovo mjesto postavila partija i logično je da prije svega služim njoj, naročito u predizbornoj kampanji", oobjašnjavao je Malić svoje odsustvo.

Skupština RS smještena je u zgradi bivšeg Doma JNA, potom Vojske RS, koja se nalazi u centru grada, odmah do zgrade u kojoj je smještena Vlada RS. Adaptaciju zgrade u iznosu od oko 3 miliona maraka, platila je Vlada RS. U skupštinsku dvoranu uvedeno je i elektronsko glasanje, tako da se može pratiti kako ko od poslanika glasa za pojedine prijedloge skupštinskih akata. Uvidom u takozvane listinge glasanja, što, kaže Malić, predstavnici nekih međunarodnih organizacija i rade, može se napraviti kompletna slika i dosje o tome kako se koji poslanik ponašao tokom svog skupštinskog mandata.

Od svog konstituisanja, u novembru 1998.g. pa do raspuštanja u novembru ove godine, Narodna skupština je održala 14 redovnih i 8 posebnih skupštinskih sjednica. Na to je potrošeno 57 radnih dana, ili u prosjeku 2,5 dana po sjednici. Poređenja radi, poslanici Predstavničkog doma FBiH, održali su 15 redovnih i 6 vanrednih sjednica, a Doma naroda (Parlament FBiH je dvodoman) 11 redovnih i 6 vanrednih. U protekle dvije godine Dom naroda radio je 33 dana, a Predstavnički 60 dana. Tokom svog dvogodišnjeg mandata oko 200 poslanika u oba parlamentarna doma i oko 100 zaposlenih u stručnim službama, potrošilo je oko 10 miliona KM. Za to vrijeme 83 poslanika u Skupštini RS i 33 zaposlena u stručnim službama, su razmatrali 299 tačaka dnevnog reda, potrošivši do kraja 1999.godine 2 miliona 379 hiljada KM, a za 2000.g. je, zajedno sa rebalansom budžeta, planirano da se potroši 3 miliona 868 hiljada KM. "U ovu sumu su uračunati svi mogući troškovi funkcionisanja Skupštine i njenih poslanika, od plata pa do svih drugih izdataka", kaže njen generalni sekretar Momir Malić.

Kada smo neke građane upitali da li znaju kakve sve privilegije i kakav status imaju narodni poslanici koji ih predstavljaju u Skupštini RS, većina njih je samo naslućivala da imaju dnevnice i plaćeno spavanje i hranu. O drugim pogodnostima niko nije imao pojma. Čuvši da poslanici imaju i platu i paušal i neke druge privilegije, jedan od sagovornika je uzvratio: "Pa imaju se zašto i boriti da ih izaberemo", dodajući da je malo preduzeća u RS u kojima se i na rukovodećim mjestima i sa velikim znanjem koje se traži, može toliko zaraditi.

Mladen Mirosavljević (AIM)