Kinezi za kusur

Otkriven lanac ilegalnog transporta ljudi kroz Crnu Goru

Nedavno je admiral VJ Milan Zec optužio crnogorsku policiju da "obezbjeđuje šverc". Policija je kao odgovor postigla pun pogodak "prekinuvši lanac ilegalnog transporta ljudi". Hapšenjem oficira VJ u švercu kinskim građanima preko teritorije Crne Gore zadat je težak politički udarac zadat je armijskom vrhu u Crnoj Gori

Sada je Vojska Jugoslavije na potezu. Kako će odgovoriti?

AIM Podgorica, 22.08.2000. godine

“Crnogorska policija prekinula je lanac ilegalnog transporta ljudi preko granice u koji su umješani i oficiri Vojske Jugoslavije” – tako glasi udarna vijest koja je “preplavila” crnogorske medije, a dobila za kratko vrijeme veliki publicitet i u inostranstvu.

U subotu, 19. avgusta, na policijskom punktu kod Budve, u furgonu kombija marke “reno”, sa registarskim tablicama i obilježjima Vojske Jugoslavije, pripadnici MUP-a pronašli su 25 kineskih državljanina, koji su namjeravali da se ilegalno prebace u Italiju. Prema za sada

Policija je uhapsila starijeg vodnika Željka Modošana iz Zrenjanina i kapetana Aleksandra Todorovića iz Podgorice, (obojica na službi u kasarni "Morača" u Podgorici), koji su, uniformisani, upravljali pomenutim kombijem. Uz pripadnike Vojske Jugoslavije, crnogorski policajci uhapsili su i civila Dragoljuba Vlahovića, koji se nalazio u vozilu i za koga se, tvrdi policija, osnovano sumnja da je jedan od suorganizatora organizovanog šverca ljudima.

Prema saopštenju crnogorskog MUP-a, uhapšeni oficiri su priznali da su falsifikovali putni nalog i na vozilo stavili oznake VJ, računajući da ih policija neće zaustaviti. Tokom istrage saznalo se da je kombi privatno vlasništvo, registrovan u Bileći. Kako je privatno vozilo stiglo u Crnu Goru, kako je su vojnici dobili pečat da bi mogli falsifikovati isprave, odakle registarske tablice – nije utvrđeno. No, prema priznanju vojnika Todorovića i Modošana, oni su kao za “prevoz robe” dobili novčanu nagradu od 500 DEM po putniku, što zanči da su od ove ture oficiri VJ trebali da budu “teži” za po 12.500 maraka!

Prema planu utvrđenom u Podgorici, Kinezi su trebalo da budu prevezeni od Podgorice do Jaza - plaže u blizini Budve. Tamo je trebalo da ih sačeka gliser koji bi Kineze prebacio u Italiju.

Nakon davanja izjava, oficiri VJ su predati vojnim organima. U toku istog dana, iz komande Druge armije saopšteno je da je u toku “provođenje istražnih radnji na utvrđivanju okolnosti i organizatora ovog dijela, a da će prema pripadnicima VJ, nakon sprovedene istrage biti preduzete zakonom propisane mjere”. Drugim riječima: komanda Druge Armije nije mogla negirati težak incident i veliku mrlju na ugledu armije. Da se radi o nekoj vrsti šoka ukazuje i izvještavanje medija pod kontrolom Bulatovićeve partije: ni dnevni list “Dan”, ni “Radio D”, niti televizija YU Info, nijesu zabilježili vijest koja je postala predmetom interesovanja svih medija u okruženju.

Očito da je policijask akacina iznenadila mnoge. Prije svega odlučnost: interesantno je da je policija, mimo zakonskih propisa i uobičajene prakse insistirala da pretrese vozilo sa vojnim oznakama. To navodi na zaključak da su ljudi u crnogorskom MUP-u dobro bili upoznati sa maršrutom vojnog ilegalnog transporta: ili su imali dobre “izvore” ili se, pak, radi o uhodanom lancu “reeksporta ljudi” koju su crnogorski policajci duže vrijeme pratili i konačno odlučili da presjeku.

Prema dokazima kojima MUP raspolaže, grupa od 25 Kineza stigla je iz Beograda i svaki od njih je, za prebacivanje u Italiju, platio po dvije hiljade maraka. Kome, ostaje tajna. Privedeni vojnici su priznali da su po osobi dobilai 500 njemačkih maraka. Ko me je išao ostatak novca?

Crnogorski mediji su, pored opisa samog događaja, proširili priču sa jasnom tendencijom da svi putevi vode u Beograd. Uz podsjećanje na kineski kredit od 300 miliona dolara zahvaljujući kojem je Slobodan Milošević prošle godine opstao na vlasti, pominje se i zaljubljenost predsjednikove supruge Mire Marković u "azijatski komunistički sistem". Pri tom se citira pariski "Figaro" koji je juna mjeseca pisao da je u posljednjih deset godina preko Jugoslavije na Zapad otišlo najmanje 80 hiljada Kineza. Navode se i tekstovi italijanske "Panorama" koja opisuje primjer stanice milicije u Pančevu, gdje su vidljiva obavještenja o tome kako se dobijaju jugoslovenske lične karte ispisane kineskim ideogramima.

Nema dileme, priča je tek počela. Događaj u uzavreloj atmosferi prepucavanja između vojske i policije ima prvenstveno političke implikacije. Jer, odavno je jasno da se preko Crne Gore pored cigareta švercuju i ljudi. A efikasnost crnogorske policije i vlasti, u suzbijanju šverca svake vrste, je "dokazana".

Naime, prije godinu dana, 17. avgusta, tragedija je zadesila stotinjak Roma koji su sa crnogorske obale ilegalno krenuli prema Italiji. Brod koji ih je prevozio, prepun, potonuo je. Za nesreću se saznalo šest dana kasnije, kada je more, između Budve i Tivta, izbacilo 17 leševa. Tri dana kasnije, 20. avgusta '99. posada feribota Laburnum, koji saobraća na liniji Bar - Bari, spasla je 69 Roma koji su se nalazili na prepunom brodiću, koji samo što nije bio potonuo.

Nakon kraće istrage i nekoliko uhapšenih, što se tiče crnogorske vlasti, i policije ali i javnosti sve je gurnuto u zaborav.

I tako sve do početka avgusta ove godine, kada je crnogorska policija uhapsila grupu pomoraca pod optužbom da se bavila ilegalnim prevozom ljudi preko Jadrana. Do hapšenja je došlo nakon insistiranja italijanske policije, pošto je tamošnja javnost saznala za smrt dvije Kineskinje koje su bačene sa broda nakon uplovljavanja u italijanske teritorijalne vode.

Zanimljivo, samo dan prije hapšenja oficira VJ, u petak 18. avgusta, patrola Plovne jedinice MUP-a pronašla je na otvorenom moru u blizini rta Volujica, kod Bara, leš, neidentifikovanog, kineskog državljanina.

Čini se da je u čitavom slučaju od činjenice da se ljudi švercuju, ispalo mnogo važniji podatak da to rade - pripadnici Vojske Jugoslavije. U igri "povuci - potegni" između vojske i policije, važno je uhvatiti drugu stranu u grešci i na djelu.

Pet dana prije "efikasne akcije pripadnika crnogorske policije" komandant ratne mornarice VJ, admiral Milan Zec optužio je MUP da "obezbjeđuje šverc". Policija je kao odgovor postigla pun pogodak " prekinuvši lanac ilegalnog transporta ljudi". Nema dileme: težak politički udarac zadat je armijskom vrhu u Crnoj Gori.

Sada je Vojska Jugoslavije na potezu. Kako će odgovoriti?

Predrag NIKOLIĆ (AIM)